nộ người nầy , hăm doạ người kia, và mua hàng hoá không trả tiền. Nhưng
không một chủ tiệm nào dám đòi , kể các tiệm "các chú" và tiệm An Nam .
Thường dân trong thanh phố hay bị chàng đánh hoài , ít người dám kêu-
rêu.
Chàng sả roi mây vào đầu người ta , quất vào vai , vào mông đít , ít người
dám kêu-rêu. Vì tội người ta không dở nón chào "thầy Cai" hoặc lỡ miệng
gọi chàng là "chú Cái" .
Hai Ngoạn , bậc "đại trương phu" môn đệ của Khổng giáo , đi lính cho Tây
được đóng lon Ông Ách (Adjudant ) , tức là ông Quản. Nhưng chàng ta bị
điên , vì có lần chỉ huy một đoàn quân An-Nam-mít vận tải ra mặt trận bị
một trái phá đại bác của Đức rơi nổ bên cạnh , chàng xiêu hồn lạc phách rồi
từ đó trở thành điên luôn. Về tỉnh nhà , chàng vẫn còn loạn óc , tuy trai trẻ ,
mạnh khoẻ , và khá đẹp trai. Chàng mới có 24 tuổi. Người ta thường gặp
ông Ách vác một cây gậy trên vai , giả làm như cây súng , đi lang thang
trong tỉnh , trong làng ,vừa đi vừa hô lên một mình : Ấc, đơ... Ấc , đơ !...
Ấc, đơ !... (một, hai ! một , hai ! ). Có khi chàng cột một tấm giẻ rách , màu
xanh , hoặc màu đỏ trên đầu cây gậy , làm như lá cờ. Tụi con nít sợ "ông
Ách" lắm. Chàng đi tới đâu , tụi nó trốn tới đó , không một đứa nào dám ló
mặt ra. Ông Ách không hề sợ một ai hết thẩy. Ông chỉ sợ mỗi một thứ mà
thôi - ông sợ tiếng nổ. Mấy ngày Tết , nhiều nhà đốt pháo , Ông Ách nghe
tiếng pháo nổ , vội vàng chạy trốn , tìm chổ chui núp , bất cứ đang ở đâu.
Ông Ách thường ưa gặp Trần anh Tuấn , bấy giờ đã thành ra thầy Phán
Tuấn. Hể gặp , là ông Ách xổ tiếng bồi :
- Me xừ Phán Tuấn ơi , nè luỷ , tồm-bê côm xà : Bùm ! Bùm !
Tuấn cười hỏi :
- Cái gì bùm , bùm ?
- Cái ô-buýt đại cà-nông luỹ kêu Bùm ! Bùm ! Chớ cái phuy đi thì luỹ kêu :
pầng ! pầng !
Rồi ông Ách cười :
- Vậy mà moã ya-na-pa-pơ ! ( tui không sợ ! )
Ông Ách lại cười ha hả , đưa tay lên chào Phán Tuấn theo kiểu nhà binh ,
rồi đi. Chàng thanh niên loạn óc nầy cứ đi lang thang như thế suốt ngày ,