G
Gái có con như bồ-hòn có rễ – Người đàn-bà lấy chồng mà có con
thì địa-vị chắc chắn như cây bồ-hòn có rễ ăn sâu xuống đất. Trái lại không
có con, thì bấp-bênh không chắc vào đâu, cho nên có câu « gái không con
như bè nghể trôi sông » (bẻ nghể tức là đám nghể mọc lờ-lờ mặt nước liền
với nhau thành một đám như cái bè, bè nghể không dính-líu vào đâu chắc
chắn nên gặp gió to là lênh-bênh trôi đi).
Gần đất xa trời – Gần đất và xa trời, ý nói người ốm nặng sắp chết.
Chết thì chôn xuống đất nên bệnh nguy sắp chết, gọi là gần đất. Xa trời là
xa khoảng khí trời, tức là cõi nhân-gian, cũng nghĩa là sắp chết.
Gậy vông phá nhà gạch – Gậy vông là gậy làm bằng gỗ vông, một
thứ gỗ rất nhẹ rất mềm, gậy vông là thứ gậy yếu nhất. Gậy vông phá nhà
gạch là dùng cái gậy yếu nhất mà phá nhà gạch là nhà kiên-cố nhất, may
mà phá được thì lợi lắm, nhược bằng không phá được cũng chỉ thiệt có cái
gậy vông. Câu này ý nói dùng sức ít mà may được việc to, bỏ vốn không
bao mà may thì lãi lớn.
Già đòn non nhẽ – Đòn là đánh đòn. Già đòn là đánh đòn nhiều, đánh
đòn khỏe. Nhẽ là lý-sự. Non nhẽ là đuối lý, là lý sự yếu thua. Cả câu này
nghĩa là (trong cuộc ẩu đả) bên nào đánh đòn nhiều thì (trước phát luật) bên
ấy đuối lý, có lỗi. Cũng có thuyết nói : hễ bên này đánh đòn già thì bên kia
hết cãi lý-sự. Thí dụ vợ hay nói lôi thôi con cà con kê bới xấu chồng, anh
chồng nổi nóng đánh cho chị vợ một trận nên thân thế là lời lẽ lý-sự của chị
vợ bị thua ngay (nghĩa là không còn nói ra nói vào nữa).
Già néo đứt giây – Néo là làm một nuộc lạt tròn lồng vào cái cột cái
kèo, rồi cho một cái que cứng và ngắn vào, (gọi là con néo) vặn nuộc lạt
tròn mấy lần cho thật chặt, để làm cho cột, kèo vững chãi. Nếu vặn con néo
già quá, nghĩa là chặt quá, thì nuộc lạt sẽ đứt mất. Nghĩa bóng, câu này
