nghĩa là đặt giá quá cao thì không bán được, đòi hỏi điều-kiện quá gắt gao,
khó-khăn, thì hỏng việc, vì người ta không chịu đựng nổi.
Già nhân ngãi non vợ chồng – Già đây nghĩa là nhiều, là hơn. Non
đây nghĩa là ít, là kém. Già nhân ngãi, non vợ chồng nghĩa là : nếu bảo là
nhân ngãi thì nhân-ngãi già quá, nhân-ngãi hơn là nhân-ngãi, nếu bảo là vợ
chồng thì chưa thành vợ chồng, còn thiếu một chút nữa mới thành vợ
chồng. Cũng có người giảng trai gái hễ phải lòng nhau, say mê nhau quá
(tức là già nhân ngãi) thì rất ít hy-vọng lấy được nhau (non vợ chồng).
Già trái, non hột – Trái tức là quả. Già trái nghĩa là quả già, non hột
là hột chưa được già, còn non. Già trái non hột là quả bên ngoài coi thì già
nhưng hột bên trong thì hãy còn non. Người ta thường dùng câu này để nói
người làm bộ mạnh bạo, hùng-hổ ngoài mặt nhưng thực ra trong bụng nhút-
nhát khiếp sợ, chỉ làm bộ dọa già người khác.
Giả lễ chúa Mường – Mường trỏ giống người ở miền sơn-cước Hòa-
bình, Hà-đông, Ninh-bình, Thanh-hóa. Miền núi rừng này khí-hậu nặng,
nhiều muỗi độc, người đồng-bằng tới thường bị ốm sốt liên miên. Người ta
thường lầm cho là do ma rừng hay ma Mường hay các bà chúa Mường làm
ra bệnh, và thường bầy ra cúng lễ để xin ma tha cho. Trong môn cúng lễ ma
Mường cuối cùng thường có việc giả lễ tức là đem vàng bạc (giả) tống tiễn
Ma đi. Trái với các việc giả lễ khác, giả lễ chúa Mường, người ta không
dùng vàng bạc bằng giấy mã, mà lại dùng những cuỗng lá dong, hoặc
những thanh trúc mỏng bẻ theo hình vuông, hình chữ nhật và gọi đó là
vàng xanh. Có lẽ do sự giả dối đó, mà câu « giả lễ chúa Mường » dùng để
chỉ việc làm dối giả, không cẩn thận.
Gián bùa lồn mèo : Lồn mèo đây không phải là bộ phận sinh-dục của
con mèo. Lồn mèo đây là tên gọi chỗ hồi nhà hình tam giác giáp hai mái
nhà. Chỗ đó hình tam giác coi không được nhã, người ta thường gián bùa
lên đó, cốt để che kín chỗ xấu chứ không vì bùa thiêng. Hoặc cũng có
thuyết nói chỗ lồn mèo nhà vừa cao vừa kín ít người chú ý đến, nên gián
bùa vào chỗ ấy người ta muốn gián siêu-sẹo lệch-lạc, thế nào cũng được,
