được. Câu này thường dùng đề trỏ việc làm vô-ích.
Con cá đánh ngã bát cơm – Đánh ngã là đánh đổ, đây nghĩa là ăn hết
bát cơm. Con cá đánh ngã bát cơm : có con cá làm thức ăn, nên ăn hết
được bát cơm. Câu này đại ý nói có thức ăn ngon thì ăn được cơm, không
có thức ăn ngon thì cơm bỏ ế.
Con đã mọc răng còn nói năng gì nữa – Vợ chồng có chê bơi nhau
thì chê bơi và lìa bỏ nhau ngay từ lúc mới lấy nhau. Nay ăn ở với nhau, đã
con và con đã mọc răng tức là đã sõi rồi, thì còn nói chuyện chê bơi nhau
làm chi nữa. Đó là nghĩa đen. Nghĩa bóng, câu này muốn nói : việc đã rồi
dù nói năng gì cũng vô ích.
Con đầu cháu sớm – Con đầu là con đầu lòng, con đẻ trước tiên.
Cháu sớm là cháu sớm có lần đầu. Con đầu cháu sớm thường được cha mẹ
ông bà quý báu nuông chiều, vì là con cháu mới có lần đầu tiên.
Con hư tại mẹ cháu hư tại bà – Hư là hư thân mất nết. Không ai yêu
con bằng mẹ. Yêu con nên chiều chuộng con, con đòi gì cũng cho, con
muốn gì được nấy, khi lớn lên nó quen thói đi. Thế là con hư tại mẹ. Không
ai yêu cháu bằng bà. Yêu cháu nên nuông chiều cháu, cháu được bà nuông
chiều đâm ra lòng bổng, láo nhờn, có khi bắt bà phải làm cho mình việc
này việc khác, đòi bà phải cho mình thứ nọ thứ kia. Như thế là hư. Và cháu
hư là tại bà. Câu này, đại ý khuyên ông bà cha mẹ không nên nuông chiều
con cháu quá mà làm chúng nó hư thân.
Con không chê cha mẹ khó chó không chê chủ nhà nghèo – Con
cái không bao giờ chê cha mẹ nghèo khó mà bỏ đến ở nhà giầu sang, con
chó không bao giờ chê chủ nhà nghèo mà bỏ đi, đến ở nhà giầu có. Câu này
lấy một thực trạng để tả cái tình yêu thiên nhiên ràng-buộc con cái với cha
mẹ, vật nuôi với chủ nhà.
Con nhà tông chẳng giống lông cũng giống cánh – Tông là tông-
phái là họ hàng, là giòng giõi, con nhà tông là con nhà giòng-giõi. Con nhà
tông chẳng giống lông cũng giống cánh : con nhà giòng giõi thế nào cũng
giống giòng-giõi ấy ở cái lông hay cái cánh. (Ví người với chim). Chứng
