Câu này nghĩa là ăn một miếng ở đình trung bằng ăn cả một mâm cỗ ở xó
nhà bếp. Nước ta xưa rất trọng việc hương-ẩm (ăn uống ở đình làng phải là
người có danh-vọng có chức-vị mới được ngồi ăn ở đình trung) nên người
ta mới cho là một miếng giữa làng có giá-trị bằng cả một mâm ở xó nhà.
Một sự nhịn là chín sự lành – Nhịn được một việc thì chín việc khác
được yên lành. Nếu không nhịn được một việc, thì việc đó sẽ sinh ra nhiều
việc lôi-thôi. Chín sự lành là nhiều sự lành chứ không nhất định phải là
chín sự. Đại ý câu này khuyên người ta nên nhịn-nhục để khỏi sinh chuyện
lôi thôi.
Mũ ni che tai – Xưa các cụ già bảy mươi tuổi trở lên được nhà Vua
ban cho một thứ mũ bằng vóc nhiễu hay lụa thêu rất đẹp, hai bên có mảnh
vải rua xuống che lấp hai tai. Kiểu mũ ấy tục gọi là mũ ni (có lẽ giống mũ
của sư ni – sư đàn bà – hay đội nên gọi thế). Người ta thường dùng câu mũ
ni che tai để nói rằng không nghe chuyện đời không chú ý đến việc đời
nữa.
Mua trâu bán chả – Khi mua thì phải bỏ món tiền to mua cả con trâu
; khi bán thì bán từng miếng chả, ý nói bỏ vốn ra buôn bán thì to mà thu
vốn về thì thu dần từng đồng. Câu này đại-ý nói bán hàng lẻ phải lâu mới
thu được đủ vốn.
Mùa hè đóng bè làm phúc – Mùa hè khí trời nóng bức, các bệnh hay
sinh ra làm người ta ốm đau và chết được. Nhất là thời xưa, chưa tổ chức
việc tiêm thuốc để phòng bệnh dịch-tễ, mùa hè phần nhiều có bệnh dịch,
làm lắm người chết oan. Người thời xưa thấy người chết thì cho là tại số
mệnh hoặc do ít phúc-đức, chớ không cho là tại không có thuốc chữa, hoặc
không biết phòng bệnh từ trước. Bởi thế người ta khuyên nhau mùa hè nên
làm phúc cho nhiều để khỏi chết. Đóng bè làm phúc là đóng sẵn bè để cứu
vớt người chết đuối, ý nói cần phải làm nhiều việc phúc.
Mừng như mở cờ trong bụng – Trong những ngày hội-hè đình-đám
vui vẻ nhộn nhịp thì người ta mới mở cờ cắm ở cửa đình chùa. Thành ra sự
