nghĩa là có số tốt thì được hưởng sự sung-sướng. Cũng có thể giảng phúc là
phúc, nghĩa là ảnh-hưởng những việc hay, lành ông cha đã làm ngày xưa,
đối với đời sống của con cháu. Có phần là có phần phần sung-sướng trời
dành sẵn cho, cũng như phần xôi thịt để dành riêng cho người được hưởng,
trong những cuộc ăn uống việc làng. Đại ý câu này an-ủi và khuyên người ta
không nên chèn cựa lo-lắng cho nhọc lòng, cứ yên-trí đợi, hễ mình có phúc
là tự nhiên được hưởng phần sung-sướng. Trái lại nếu không có phúc thì lo
lắng, chèn cựa bao nhiêu cũng vô ích mà thôi.
Có sừng có mỏ thì gõ với nhau. – Giống thú (vật bốn chân) nhiều loại
có sừng như trâu, bò, hươu, nai… Giống cầm (vật có cánh) loại nào cũng có
mỏ ; sừng là khí-giới tự-vệ và đấu tranh của giống thú. Mỏ là khí-giới tự-vệ
và đấu tranh của giống cầm. Gõ đây nghĩa là đánh kêu thành tiếng. Có sừng
có mỏ thì gõ với nhau nghĩa là có sừng có mỏ thì lấy sừng chọi sừng, lấy mỏ
chọi mỏ, dùng khí-giới sẵn có mà đấu-tranh với nhau. Câu này khuyên
người có tài-năng, có sức mạnh nên ra mà ganh đua với nhau. Và gián-tiếp
bảo người không có khí-giới thì nên ngồi yên.
Cơm tẻ mẹ ruột. – Cơm tẻ là cơm ăn hàng ngày. Ruột đây là bụng dạ.
Cơm tẻ mẹ ruột nghĩa đen là cơm tẻ nuôi dưỡng bụng dạ như mẹ nuôi con.
Nghĩa bóng muốn nói dù ăn cao lương mỹ vị cũng không no bụng được
bằng cơm tẻ. Người ta thường mượn câu này để khuyên không nên chuộng
những món ăn xa-xỉ đắt tiền.
Con có nạ như thiên hạ có vua. – Nạ, tiếng cổ, nghĩa là mẹ. Thiên hạ
là gầm trời, đây là khắp nước. Con có mẹ thì được yên vui, thiên hạ có vua
thì nhân dân được làm ăn yên ổn. Người mẹ đối với người con ví như ông
vua đối với thiên-hạ. Xưa thiên-hạ trông mong vào ông vua thế nào thì
người con trông mong vào người mẹ như thế. Đại ý câu này muốn nói người
con có mẹ thì được yên-vui sung-sướng, người con bồ-côi mẹ thì sống bơ-
vơ vất vưởng như thiên hạ loạn lạc.
Con hơn cha là nhà có phúc. – Nhà nào có phúc là nhà ấy con cháu
học-hành, làm ăn tiến-bộ, giầu có hơn ông cha. Nhà nào có con cháu không
kế tiếp được sự nghiệp của ông cha, mỗi ngày một kém hèn, sa-sút, là nhà ấy
