P
Phú quí sinh lễ nghĩa. – Phú quí là giầu có sang trọng. Lễ nghĩa là
những điều ăn ở hợp với nền nếp đạo đức do Thánh Hiền nêu ra. Phú quí
sinh lễ nghĩa là giầu sang đẻ ra lễ nghĩa. Ý nói người ta có giầu sang thì mới
ăn ở theo đúng lễ nghĩa được ; nghèo hèn thì dù biết rõ thế nào là lễ nghĩa,
cũng không thể theo, vì thiếu điều kiện. Ý nghĩa câu này cũng na-ná ý nghĩa
những câu : Có tiền khôn như mài mại, không tiền dại như đòng đong ; cái
khó bó cái khôn ; bung tỉnh mình gầy.
Q
Quít làm cam chịu. – Quít với cam là hai loại quả khác nhau. Nhưng
mã ngoài coi có chỗ hơi giống nhau, người vô ý có khi lẫn quít ra cam. Quít
làm cam chịu là quít hành-động mà cam chịu trách nhiệm, có ý nói cam bị
lỗi oan, vì có sự lầm lẫn. Người ta thường mượn câu này để nói việc bị vạ
lây.
R
Rước voi về giầy mồ. – Rước nghĩa là đón. Rước voi về giầy mồ là
đón voi về để nó giầy lên mồ mả ông cha mình. Chân voi to như phướng
giầy lên mồ mả thì mồ mả bẹp dí, san bằng mặt đất.Rước voi về như vậy,
không lợi gì mà chỉ có hại. Ở đời, thường có người rước những kẻ thế lực to
lớn về, tưởng là để làm lợi riêng cho mình, có biết đâu chỉ có hại, chẳng
khác gì rước voi về giầy mồ.
Ruộng ai thì nấy đắp bờ. – Ruộng của ai thì người nấy đắp bờ. Câu
này lấy ruộng ra làm thí dụ, đại ý nói rằng : Cha mẹ ai người nấy phụng
dưỡng, con ai người nấy bù trì, sự nghiệp của ai thì người nấy xây dựng. Đời
không ai làm thay, làm giúp những việc riêng của mình. Ngoài ra câu này
còn có nghĩa là mình được nhờ vả ai thì mình phải giữ gìn bênh vực cho
người ấy. Ý nghĩa cũng gần giống câu : ăn cây nào rào cây nấy.
