- Ivanova Catia, - thầy giáo gọi. Nếu giáo viên bỏ ra khỏi lớp thì điều đó
chắc hẳn là có lý do.
- Thưa thầy, chúng em lấy đanh dự Đoàn xin đảm bảo với thầy là chúng
em chỉ ngồi yên không làm gì cả ạ... Bạn Clara và Valia thắc mắc hỏi cô
giáo rồi không hiểu sao cô ấy cáu ạ.
- “Cô ấy” à? Ai là “cô ấy”? Khi nói với tôi về các thầy giáo, cô giáo các
em phải gọi tên và tên đệm. Hơn nữa câu trả lời của các em, tôi không hiểu
gì cả. Các em nói đi, chuyện gì xảy ra với cô Natalia Nicolaevna thế? Tại
sao các em lại im lặng? Nhắc lại xem.
- Cô Natalia Nicolaevna... thưa, nổi nóng ạ...
- Thôi được. Em ngồi xuống. Clara em đã hỏi gì cô giáo?
Clara nhắc lại đúng từng lời một cuộc đối thoại của mình với cô giáo.
- Thưa thầy, thầy có thể trả lời câu hỏi của em không ạ. - Em kết thúc với
nụ cười hối lỗi.
- Không. Câu hỏi đó các em tự trả lời lấy nhưng không phải bây giờ. Vấn
đề này có liên quan đến văn học cũng không kém gì so với tâm lý. Chắc
các em còn nhớ, các em đã từng học ở lớp bảy, lớp tám rồi đấy, các em đọc
lại đi, suy nghĩ lại đi, đến giờ học sau của tôi, tôi sẽ hỏi: - Tại sao Puskin lại
thích mùa thu? Thế còn câu hỏi thứ hai?
- Valia kìa, nói đi, - Jenia nói lúng túng.
Valia kể lại câu hỏi của mình và cuộc đối thoại xảy ra sau đó - lờ đi
chuyện “cái đầu đau”.
- Tôi thấy câu hỏi này hôm nay sẽ làm các em không ngủ được đâu.
Theo tôi thì điều đó không phụ thuộc vào chiều sâu của tình cảm, ý chí và
tính cách, trên đời này không có ai là không có lúc mất tự chủ nhất là trong
hoàn cảnh như chiến trận Borodino. Cho nên ví dụ nêu ra với Kutuzov chỉ
là lý sự cùn của các em thôi. Không có nguyên tắc nào là không có ngoại lệ
cả, trong tâm lý học thì ngoại lệ càng nhiều. Đây là môn khoa học rất phức
tạp. Hết chứ?
- Vâng, hết ạ, - Catia trả lời.
