thú của tình yêu là chuyện bình thường; ông khẳng định một số người vẫn đẹp
và vẫn được yêu ở ngoài tuổi 70.
Trong lúc các nhà thơ bôi nhọ người phụ nữ già, thì hài kịch chế giễu đàn ông
cao tuổi. Chúng ta sẽ thấy điều đó ở Aristophane và Plaute: hài kịch không thừa
nhận tính cách chủ thể của ông già, giới thiệu họ là người khác, một khách thể
hoàn toàn bị khán giả tách ra ngoài bằng tiếng cười. Đưa lên sân khấu những vai
hề già, hài kịch ứng tác (commedia dell’arte) tiếp tục một truyền thống được duy
trì qua thời Cổ đại và thời Trung đại. Vào thế kỷ III sau CN, Julius Pollux, trong
L’Onomatiscon, lập một danh mục những kiểu mặt nạ khác nhau được dùng
trong hài kịch và bi kịch. Có hai mặt nạ về người ông rất già: “Kiểu thứ nhất là
kiểu người già nhất; đầu hoàn toàn cạo trọc, cặp lông mày rất dịu hiền, bộ râu
cằm dài, cặp má gầy, ánh mắt cúi thấp, da trắng, vẻ mặt tươi cười. Kiểu ông già
thứ hai gầy gò hơn, ánh mắt căng thẳng và âu sầu hơn; sắc mặt hơi xanh, râu
cằm dài, tóc màu đỏ, tai bẹt”. Có một cặp thứ hai mà Pollux xếp vào một loại
thứ hai: “Ông già chính có một vành tóc quanh đầu, cánh mũi khoằm, gương
mặt dài, lông mày thẳng đứng. Ông già thứ hai có bộ râu cằm dài hình rẻ quạt,
một vành tóc quanh đầu, bộ râu cằm rậm; không ngẩng đôi mày lên; ánh mắt lờ
đờ”.
Pollux gợi lên ba kiểu mặt nạ đàn bà già: bà già béo tốt độ lượng; con chó sói
cái, tức là mụ macô già, với chiếc mũi tẹt và mỗi hàm răng có hai lợi; người vợ
không cưới xin tìm cách kết hôn.
Hài kịch ứng tác gồm hai nhân vật người già: Pantalon và ông bác sĩ. Pantalon
là nhân vật quan trọng hơn cả. Lão là một thương nhân thôi hoạt động kinh
doanh, khi giàu có, lúc nghèo đói, chủ gia đình hay người đàn ông độc thân,
nhưng bao giờ cũng rất keo kiệt, giống như anh chàng Euclion trong vở
Aululaire. Vả lại, bao giờ lão cũng si mê. Một bức tranh năm 1577 thể hiện lão
như một ông già cao lớn, gầy nhom, bộ râu cằm nhọn hoắt, với một cái dương
vật to tướng cương cứng: biểu hiện này là một trong những vẻ bề ngoài của lão.
Nhưng lão bị chứng nấm tóc, bị thống phong và chảy mũi nước. Lão tìm cách
dùng vàng để mua chuộc những thiếu phụ lão say mê. Lão bị con cái, bị những
người đầy tớ gái lừa gạt, bị cắm sừng nếu có vợ, bị những cô gái đỏm dáng
phỉnh phờ. Lão ngỡ mình rất khôn ngoan; muốn khuyên bảo người ta, với những
lời lẽ khoa trương, muốn dính dáng vào công việc Nhà nước: lão làm người ta
cáu tiết tới mức phải nện một trận cho lão im lặng. Trong tranh ảnh, các diễn
viên diễn tả sự tương phản giữa những lúc già lão của lão với những lúc hoạt
