20 tuổi, hai nhăm khác nữa, từ 20 đến 45. Chỉ một chục sống tới 60. Một ông già
80 - mà truyền thuyết đưa lên thành 100 - là một ngoại lệ đặc biệt; ông được coi
như một thánh nhân và cộng đồng biểu dương ông một cách kiêu hãnh. Thế kỷ
XIII, tuổi thọ ở Pháp là 30. Trong nhiều thế kỷ dài, tỷ lệ người trên 60 rất ít biến
đổi: khoảng 8,8%. Hiện tượng dân số già đi ở Pháp bắt đầu vào cuối thế kỷ
XVIII; và sau đó chút ít, hiện tượng này diễn ra ở những nước khác. Năm 1851,
ở Pháp, có 10% số người trên 60 tuổi; hiện nay, là gần 18%, tức là 9.400.000
người, trong đó khoảng một nửa là người ở nông thôn. Như vậy có nghĩa là từ
thế kỷ XVIII, tỷ lệ người già trong dân số tăng gấp đôi. Ở Pháp, tháng mười
1969, có 6.300.000 người trên 65 tuổi, tức là trên 15% dân số: khoảng 3/5 là phụ
nữ
. Theo một báo cáo lập tháng chín 1967, tỷ lệ số người tuổi trên 65, từ
7,6% năm 1930, tăng lên thành 10,6% năm 1962 trong sáu nước Thị trường
chung châu Âu; và từ 7,8% tăng lên thành 11,5% trong các nước Bắc Âu, Anh
và Alien nói chung. Ở Mỹ, có 16 triệu người trên 65 tuổi, chiếm 9% dân số,
trong lúc tỷ lệ ấy là 2,5% năm 1850 và 4,1% năm 1900. Tỷ lệ người già 80 tuổi
ở Pháp tăng gấp đôi từ đầu thế kỷ: có 1 triệu người, trong đó 2/3 là phụ nữ.
Người ta dự đoán dân số ngày một già thêm cho tới 1980, và lúc đó, ở Pháp, sẽ
có 19% số người trên 60 tuổi, 14% trên 65. Người ta cho rằng đến năm 1980,
tình hình sẽ ổn định vì tỷ lệ sinh đẻ gia tăng từ 1946. Nếu không tính đến trường
hợp Đông Đức, nơi phong trào di cư trong hai chục năm qua làm vơi đi một bộ
phận quan trọng thanh niên, thì hiện tượng dân số già đi rõ rệt nhất ở Pháp và
Thụy Điển. Ở đâu cũng do những nguyên nhân giống nhau: tỷ lệ trẻ em tử vong
giảm bớt và tỷ lệ sinh đẻ cũng giảm sút. Trong một thế kỷ, tỷ lệ trẻ em tử vong
từ 40% rút xuống còn 2,2%. Chính sự kiện này nâng tuổi thọ ở Pháp thành 68
đối với nam, 75 đối với nữ; ở Mỹ, 71 đối với nam, 77 đối với nữ. Thực ra, con
người đến tuổi trường thành không có trước mắt mình một tương lai rộng lớn
hơn cha anh nhiều, một người Pháp 50 tuổi năm 1805 có thể hy vọng sống thêm
18 năm, và hiện nay có thể hy vọng 22 năm. Vì vậy, hiện tượng dân số già đi
không có nghĩa là giới hạn cuộc sống bị lùi lại một cách nghiêm trọng, mà có
nghĩa là tỷ lệ người cao tuổi lớn hơn rất nhiều. Sự biến động này xảy ra không
có lợi cho tỷ lệ thanh niên, vì tỷ lệ người tráng niên hầu như vẫn cố định; theo
Sauvy, tất cả diễn ra như thể dân số dao động xung quanh một cái trục giữa,
trong lúc thanh niên được thay thế bởi người già. Người ta quan sát thấy hiện
tượng này ở hầu hết các nước phương Tây, và nó kết hợp với sự gia tăng tuyệt
đối dân số (trừ ở Ailen, dân số giảm bớt).
