phía dưới mắt. Môi trên mỏng bớt; dái tai lớn lên. Bộ xương cũng biến đổi. Các
đĩa cột sống lún xuống và các đốt sống lưng yếu đi: giữa tuổi 45 - 85, nửa thân
trên giảm mất mười cm ở đàn ông, và mười lăm ở đàn bà. Độ rộng của hai vai
giảm bớt, của khung chậu tăng lên; lồng ngực có xu hướng mang hình tên, nhất
là ở phụ nữ. Hiện tượng teo cơ, xơ cứng các khớp dẫn tới rối loạn trong vận
động. Chứng loãng xương (ostéoporose) xuất hiện: chất đặc của xương trở nên
xốp và yếu; vì vậy, gãy cổ xương đùi - vốn đỡ sức nặng của cơ thể - là một tai
nạn thường hay xảy ra.
Tim không thay đổi nhiều nhưng hoạt động suy giảm, mất dần khả năng thích
ứng; chủ thể phải giảm bớt hoạt động tim để giữ gìn nó. Hệ tuần hoàn bị thương
tổn; chứng xơ vữa động mạch (athérosclérose) không phải là nguyên nhân của
già lão, nhưng là một trong những đặc điểm thường xuyên nhất của tuổi già.
Người ta không biết chính xác do cái gì gây nên: người thì nói do rối loạn hóc
môn; người lại bảo do huyết áp quá cao; thông thường, người ta cho nguyên
nhân chính là rối loạn chuyển hóa lipide. Hệ quả có nhiều. Có khi, xơ vữa động
mạch ảnh hưởng tới não. Dẫu sao, tuần hoàn não bị chậm lại. Tĩnh mạch mất
đàn hồi, lưu lượng tim giảm bớt, tốc độ tuần hoàn chậm đi, huyết áp tăng. Vả
lại, cần lưu ý rằng chứng tăng huyết áp, rất nguy hiểm cho người lớn, lại rất có
thể chịu đựng được ở người cao tuổi. Mức tiêu thụ ôxy của não giảm bớt. Lồng
ngực trở nên cứng rắn hơn và năng lực hô hấp, từ 5 lít ở tuổi 25, giảm xuống còn
3 lít ở tuổi 85. Lực cơ bắp giảm sút. Thần kinh vận động chuyển kích thích chậm
hơn, và phản ứng cũng vậy. Có hiện tượng thu teo thận, tuyến tiêu hóa, gan. Các
cơ quan cảm giác bị thương tổn. Năng lực thích ứng giảm sút. Tật lão thị là hiện
tượng hầu như của mọi người già; và thị lực giảm sút, năng lực phân biệt cũng
vậy. Năng lực thính giác sút kém, có khi điếc. Khứu giác, vị giác, xúc giác
không còn nhạy như trước.
Thu teo các tuyến nội tiết là một trong những hệ quả thông thường nhất và rõ
rệt nhất của sự già lão; nó kéo theo hiện tượng thu teo cơ quan sinh dục. Về
điểm này, gần đây, một số sự kiện cụ thể đã được chứng minh
. Ở đàn ông có
tuổi, không có hiện tượng bất bình thường đặc biệt về tinh trùng; về lý thuyết,
việc thụ tinh của noãn (ovule) bằng tinh dịch lão suy là cực kỳ khó khăn. Không
có quy luật chung về việc ngừng sinh sản tinh trùng, mà chỉ có những ca riêng
biệt. Tuy nhiên, hiện tượng cương cứng (érection) chậm gấp hai hay ba lần so
với tuổi thanh niên. (Hiện tượng cương cứng buổi sáng sớm có thể thấy ở người
rất cao tuổi không mang tính chất tình dục). Nó có thể được giữ lâu mà không
