tật” hầu như là một từ thừa. Péguy từng viết: “Già lão chính là tàn tật thu tóm
lại”. Còn Samuel Johnson thì nói: “Bệnh tật của tôi là hen suyễn, phù thũng và,
khó chữa hơn là tuổi bảy nhăm”. Một bác sĩ hỏi một bà già đeo kính: “Bà sao
vậy, thưa bà? Cận thị hay viễn thị?” - Thưa bác sĩ, tôi bị già”.
Có mối quan hệ tương hỗ giữa già nua và bệnh tật; bệnh tật thúc đẩy tuổi già
và tuổi già dễ bị các rối loạn bệnh lý, đặc biệt là các quá trình suy thoái đặc
trưng cho tuổi già. Rất hiếm gặp cái có thể gọi là “tuổi già ở trạng thái đơn
thuần”. Người già bị mắc một thứ đa bệnh lý (polypathologie) mạn tính.
Nếu xem xét một trăm người bệnh có tuổi và một trăm người thanh niên, thì
tỷ lệ người đến khám bệnh hay mua thuốc ở số thanh niên cao hơn nhiều. Mặt
khác, người già chỉ chiếm khoảng 12% dân số. Nhưng ở Pháp, trong bệnh viện,
họ chiếm một phần ba số người nhập viện, và đến một ngày nhất định, chiếm
hơn nửa số bệnh nhân vì họ ở lại lâu hơn những người khác, ở châu Mỹ, năm
1955, trong lúc chỉ chiếm một phần mười hai dân số, họ lại chiếm một phần năm
số giường bệnh viện. Một cuộc điều tra ở California năm 1955 cho thấy số lượt
khám bệnh tăng theo lứa tuổi. Số lượt khám bệnh của người già nhiều hơn số
lượt khám bệnh của nhân dân nói chung 50%, và số lượt khám bệnh của phụ nữ
có tuổi, cao hơn hai lần so với nam giới. Phụ nữ cũng chiếm số đông hơn trong
bệnh viện. Họ sống lâu hơn đàn ông, nhưng trong suốt cuộc đời, họ thường ốm
đau nhiều hơn. Nói chung, ở Mỹ, số người mắc bệnh mạn tính ở người già, trung
bình lớn hơn bốn lần so với những người khác. Những cuộc điều tra ở Australia,
Hà Lan cũng cho những kết quả tương tự.
Người có tuổi chủ yếu bị những “cơn khó chịu khó xác định” và bệnh thấp
khớp. Theo một công trình thống kê ở Mỹ, thì bệnh tật chủ yếu của người già là
viêm khớp, thấp khớp, bệnh tim. Theo một công trình khác là: bệnh tim, viêm
khớp, bệnh viêm thận, cao huyết áp, xơ vữa động mạch. Theo một công trình
khác nữa là: rối loạn trong phối hợp, thấp khớp, bệnh hô hấp, tiêu hóa và thần
kinh. Nghiên cứu số người già nằm viện ở Lion, bác sĩ Vignat nhận thấy họ bị
những chứng bệnh sau đây theo thứ tự giảm dần: bệnh tim mạch, hô hấp, tinh
thần, suy kiệt về sinh học, bệnh về mạch, thần kinh, ung thư, rối loạn bộ máy
vận động, rối loạn tiêu hóa. Vì tuổi già chủ yếu là lĩnh vực của tâm thần thân thể
(psychosomatique) nên bệnh của các cơ quan cũng phụ thuộc chặt chẽ vào các
yếu tố tâm lý.
Thực ra, trong nhiều trường hợp, không thể phân tích hai loại nguyên nhân ấy.
Chẳng hạn, tai nạn thường xảy ra đối với người già. Đó là kết quả của một số
