TUỔI GIÀ - TẬP 1 - Trang 244

[30]

Tôi miêu tả họ ở thì hiện tại, nhưng ngày nay, họ không còn nữa. Những ý kiến nhận xét này có từ

cuối thế kỷ trước.

[31]

Thu lượm lương thực đã bao hàm một trình độ văn minh khá cao. Lúc đó, cộng đồng có thể đặt cho

mình những mục đích khác ngoài mục đích sống còn.

[32]

Giết chết cả hai hay một trong hai đứa trẻ sinh đôi là một tập tục phổ biến. Cái bất bình thường làm

người ta khiếp hãi.

[33]

Săn bắt, hái lượm đòi hỏi phải thường xuyên chuyển dịch, khiến người ta bỏ rơi họ, khi họ trở thành

một gánh nặng cồng kềnh.

[34]

Chúng ta tìm thấy nét này ở nhiều xã hội.

[35]

Để trừng phạt những thanh niên làm việc với người Da trắng, người già không bày dạy cho họ, khiến

nhiều truyền thống bị mai một đi.

[36]

Họ bán cho người Da trắng các sản phẩm thủ công, mua lại các đồ vật chế tạo bằng công nghiệp,

v.v...

[37]

Ở đây, ma thuật thể hiện tính chất tập thể đã từng được Mauss thừa nhận. Người ta không nghi ngờ là

cá nhân chiếm đoạt nó cho lợi ích riêng của mình.

[38]

Lễ thụ pháp này không phải là một “nghi thức chuyển giai đoạn” giống như lễ thụ pháp tất cả các

thiếu niên phải trải qua trong một xã hội. Nó là một sự giáo dục dành cho tầng lớp tinh hoa này. Phải trải

qua một giai đoạn nhất định trong cuộc sống mới được tham dự và trở thành thành viên của hội đồng tối

cao. Nó không đánh dấu việc thay đổi tuổi với tư cách ấy.

[39]

Chắc hẳn ngày nay đã lên tới một triệu người.

[40]

Trừ phi khi một người già đã “sống cạn kiệt cuộc sống của mình” trong xã hội người Navanjo.

[41]

Simmons hình như muốn nói ngược lại, nhưng thực tế không phải. Ông muốn chứng minh rằng khi

một quy chế đã được xác lập, một số người già lợi dụng nó để có lợi cho mình một cách thành công hơn

những người khác: họ cố sức làm việc, tìm cách làm cho mình hữu ích, v.v... Nhưng bản thân quy chế bao

giờ cũng do toàn thể cộng đồng lập nên.

[42]

Dĩ nhiên, với tư cách cá nhân, có những phụ nữ, những người già đã đóng những vai trò tích cực.

[43]

Sách Daniel, ch. XIII.

[44]

Tình tiết này bị bỏ trong Kinh thánh Tin lành. Chắc hẳn vì tín đồ Tin lành cực kỳ tôn kính người già.

[45]

Chắc hẳn vụ sát hại này tượng trưng cho việc chuyển từ xã hội mẫu hệ sang xã hội phụ quyền.

[46]

Ông từng ca ngợi sắc đẹp của Néouboudè, con gái một thân hào, mà ông muốn được kết hôn; nhưng

bị ông bố phản đối.

[47]

Từ này có nghĩa: người yêu Cléon.

[48]

Từ này có nghĩa: người ghét Cléon.