nghiệp khá phát triển. Họ tin vào một vị thân, thần Mbori. Nhưng mối quan tâm
thường xuyên nhất của họ là hoạt động phù thủy. Họ cho rằng mỗi cá nhân có
một quyền lực mà họ gọi là mangu: một chất có quan hệ với gan và lớn dần theo
thời gian. Cũng như ở người Aranda, người cao tuổi có những tri thức bổ ích; và
họ cũng là những thầy phù thủy có quyền lực cao nhất; họ ít ngại ngùng hơn
những người khác trong việc sử dụng bùa ngải, vì gần với cái chết, họ thờ ơ hơn
đối với việc lo sợ bị trả thù. Hệ quả là quyền kiểm soát cộng đồng nằm trong tay
họ. Người ta muốn ban phúc cho những buổi săn bắt: những buổi này sẽ thất bại
nếu họ đoán là có điềm xấu.
Ngày trước, con trai phụ thuộc chặt chẽ vào bố. Người già lợi dụng tình hình
này để chiếm đoạt phụ nữ, tới mức thanh niên khó có thể kết hôn. Về điểm này,
tình hình có thay đổi chút ít do những buổi tiếp xúc với người Da trắng. Chắc
hẳn, do ảnh hưởng của người Da trắng, có những sự khác biệt về tín ngưỡng
giữa thế hệ trẻ và thế hệ già. Thế hệ này luôn luôn cho chết chóc là vì bùa ngải.
Khi người rất cao tuổi chết, người ta cho là ông đã tiêu phí hết thời gian được
hưởng trên trái đất và chỉ cần một chút mangu rất nhỏ là có thể giết chết ông.
Đôi khi người ta nghĩ người ta chết là vì Thượng đế. Người ta bảo: “Mbori đã
mang ông ta đi”; cuộc sống giống như một cây gậy bị Mbori gặm nhấm dần: hết
chiếc gậy, thì người ta trút hơi thở cuối cùng; nhưng không phải không có sự can
thiệp của một thầy phù thủy mà gia đình tìm cách trả thù. Nhưng thanh niên thì
cho người ta chết là vì già lão. Họ nói về người chết: “Ông ta đã ăn hết phần
mình.” Họ tin vào phép phù thủy; nhưng khi thấy cái chết của một người già là
tự nhiên, thì nó không đáng để người ta bàn tán. Họ nói riêng với nhau như vậy
trong lúc vẫn làm tròn nghĩa vụ công khai với người chết.
Ma thuật có vai trò to lớn đối với người Da đỏ ở vùng Đại Chaco - người
Chorati, Mataco, Toba - vốn là những bộ tộc nửa du mục, sống bằng trái cây dồi
dào trong rừng và chăn nuôi đà điểu. Họ không đòi hỏi nhiều và không tích trữ
cái ăn vì tin tưởng vào ngày mai: lương thực sẽ không thiếu đối với họ. Thủ lĩnh
là một người cao tuổi do những người chủ gia đình lớn tuổi nhất bầu ra khi
người thủ lĩnh trước qua đời; quyền lực của ông ta mang tính chất danh nghĩa
hơn là thực tế. Người già có ảnh hưởng là do tuổi tác tạo cho họ tính chất thiêng
liêng. Sinh sống một cách dễ dàng, những người Da đỏ này có điều kiện dành
một vị trí quan trọng cho đời sống tôn giáo: đời sống này do người già lãnh đạo.
Họ không còn phải chịu những điều cấm kỵ về ăn uống. Người ta sợ họ vì
những quyền lực ma thuật: họ có thể làm hại kẻ thù bằng phù phép. Người ta
