572.000 người vào năm 1931
và sống ở Sierra Léone. Gia đình theo chế độ
gia trưởng, và nhiều thế hệ ở chung dưới một mái nhà. Chủ gia đình là người
đàn ông cao tuổi nhất. Ngồi ăn, ông là người được phục vụ trước tiên, và trước
hết, ông chia sẻ với những người cùng thế hệ. Có hai lớp người rõ rệt. Lớp trên
gồm con cháu những người săn bắn và chiến binh đã từng chiếm đất đầu tiên.
Lớp thứ hai gồm những người mới tới và con cháu nô lệ. Những người lớp trên
có đất đai và người cha truyền lại cho người con trai cả. Những người lớp thứ
hai chỉ là những người giữ đất. Người chủ đất có quyền được cả nhà phục dịch;
cả nhà cày bừa, trồng lúa, chế biến dầu cọ, săn bắn và đánh cá. Cầm đầu mỗi
nhóm là một người cao tuổi: không nhất thiết phải là người cao tuổi nhất mà là
người có uy tín nhất; có thể đó là một phụ nữ nếu chồng không còn và nếu có
một nhân cách xuất sắc. Khi trở nên già lão, người thủ lĩnh có một phụ tá. Chỉ có
ký ức là cho phép nói một cá nhân thuộc lớp người nào. Người muốn làm thủ
lĩnh phải biết lịch sử xứ sở, các phả hệ, tiểu sử những người sáng lập và hậu duệ
họ, và tri thức ấy nhất thiết phải do tổ tiên truyền lại. Chính tổ tiên là những
người nắm giữ truyền thống, vì vậy, tổ chức chính trị dựa vào họ. Mặt khác,
người Mende sống trong quan hệ mật thiết với vong linh những tổ tiên gần,
thuộc hai thế hệ trước. Người ta gọi những người này là “ông” và được coi là có
tham dự sinh hoạt của gia đình. Vì gần với tổ tiên hơn so với phần còn lại của
cộng đồng, người già giữ vai trò trung gian giữa cộng đồng và tổ tiên. Người cao
tuổi nhất trong gia đình điều khiển việc thờ phụng và là một cố vấn rất được
lắng nghe về mọi vấn đề tôn giáo, và có ảnh hưởng lớn trong mọi lĩnh vực.
Người già giữ một vai trò ít quan trọng hơn ở các dân tộc tương đối tiến bộ,
không tin ma thuật và ít chú ý tới truyền thống khẩu ngữ, như dân tộc Lepcha ở
Himalaya; họ biết đọc và theo đạo Lama (lamaisme); lao động trong các đồn
điền chè; trồng ngô, lúa, kê; nuôi gia súc; săn bắn. Mức sống rất cao về mặt ăn
uống. Gia đình theo chế độ gia trưởng; trẻ em sống hạnh phúc, chúng yêu
thương bố mẹ. Trong nội bộ gia đình, tuổi tác rất được trọng vọng. Trong xưng
hô, người ta được lùi lại một thế hệ để tỏ lòng tôn kính. Bố mẹ vợ, bố mẹ chồng
được gọi là: ông, bà; anh trai và chị gái được gọi là: bố, mẹ. Người ta gọi một
người là người già để biểu thị lòng tôn trọng. Con cái chăm sóc cha mẹ già. Số
phận người già có nhiều con cháu đang sống, rất sung sướng. Người ta ca ngợi
sức khỏe và sự thịnh vượng của họ; coi họ như một thứ bùa phép; biếu họ tặng
phẩm với hy vọng được hưởng đức độ của họ. Nhưng nếu không có con cái và
sức lực để lao động, thì người già chỉ là một thứ đồ bỏ đi; tử tế lắm, người ta đối
