người bạn đời lừa dối mình, ở họ, ý nghĩ hoang tưởng không thể tổ chức
thành hệ thống, chúng không ổn định nên không dẫn tới tình trạng điên
loạn. Nhưng trạng thái của họ bao hàm sự suy yếu năng lực phán đoán và
khả năng rất dễ cáu gắt.
Trên nền một cơ cấu giảm suy paranoia (constitution
hypoparanoiaque) − tính nhạy cảm, nghi kỵ, bướng bỉnh, ghen tuông, kiêu
ngạo, dễ cáu kỉnh − người già phát triển những ý nghĩ hoang tưởng, tuy
không thể tạo thành hệ thống và không dẫn tới điên loạn, nhưng tách họ ra
khỏi hiện thực. Thông thường đi theo những ý tưởng ấy là những hiện
tượng rối loạn ảo giác (trouble hallucinatoire). Chúng thường xuất hiện ở
phụ nữ và dễ xảy ra vì thính giác và thị giác sút kém. Thỉnh thoáng chủ thể
bị chứng hoang tưởng tự đại (mégalomanie): tưởng tượng mình có những
năng lực kỳ lạ, nghĩ là thanh niên âm mưu với nhau để ngăn cản không cho
họ thể hiện ra những năng lực ấy. Nhưng thông thường nhất, là trạng thái
hoang tường bị truy hại với nhiều lối lý giải. Những chủ đề chủ yếu là
những chủ đề do Krapelin chỉ ra: chủ thể cảm thấy bị tổn thương về sức
khỏe, về tài sản; bị lòng ghen tuông giày vò. Thông thường, quãng tuổi 70
− 80 chủ thể thay đổi khí chất và tính tình. Trí nhớ, khả năng chú ý, óc
phán đoán suy giảm. Họ trở thành ghét người, càu nhàu, nghi kỵ.
Bệnh tâm thần của người già mà người ta vốn biết từ lâu − tới mức
dưới cái tên gọi ấy, người ta gộp vào tất cả những thứ bệnh khác − là hiện
tượng sa sút trí tuệ bị già lão. Những năm gần đây, nó tăng lên nhiều do số
người già ngày một nhiều. Nó xảy ra chủ yếu đối với phụ nữ. Về mặt xã
hội, nó trở nên rất quan trọng và đặt ra những vấn đề khó khăn do sự tan vỡ
gia đình kéo theo việc nhập viện của người bệnh. Điều kiện sống có ảnh
hưởng lớn đối với sự xuất hiện và phát triển hiện tượng sa sút trí tuệ vì
chúng kìm hãm hay, trái lại, thúc đẩy quá trình thu teo của cơ thể. Về sinh
lý học, não của người sa sút trí tuệ vì già lão bị teo đi, trọng lượng giảm
nhiều. Người ta cũng quan sát thấy quá trình thu theo của các nơrôn, những
sự thương tổn gian bào (lésions intercellulaires).
