Tức giận phái bảo thủ từng làm ông thất bại nhiều lần − ông không
được bầu làm chủ tịch Nghị viện -, năm 1843, ông đoạn tuyệt với chế độ
quân chủ tư sản và đứng vào phe đối lập. Hết lòng tự ca ngợi mình, cho là
mình biết hết mọi thứ, ông ngày càng cho là mình sinh ra cho một sự
nghiệp chính trị vĩ đại. Ông quyết định làm người tuyên cáo (héraut) của
chế độ dân chủ. Một người bạn bảo ông: “Anh nên nghĩ là anh quá yêu mến
sự xa hoa, đàn ngựa và thú chơi cờ bạc. Và hãy sợ là quá yêu mến sự nổi
danh”. Quả đó là niềm say mê cuối cùng của ông. Năm 1848, ông nghĩ là
cơ hội của mình đã tới. Phe đối lập thắng thế. Dân chúng đòi hỏi nền Cộng
hòa. Ông tự cho mình là người bênh vực nó. Nhưng thực ra ông sợ những
sự đảo lộn xã hội sâu sắc; ông bênh vực nền Cộng hòa chỉ vì cho nó là hình
thức bảo thủ nhất của xã hội; quả vậy, nó bao hàm chế độ phổ thông đầu
phiếu tạo một “lối thoát”, một “con đường bốc hơi” cho “ngọn núi lửa của
nhân dân”. Vì năm 1848, nông dân thắng mạnh giai cấp vô sản, và chắc hẳn
sẽ bỏ phiếu cho phái bảo thủ, nên chính bản thân nhân dân sẽ chống lại
“bọn đỏ”. Thành lập chế độ Cộng hòa, mục đích của Lamartine là cứu vãn
nền trật tự. Và chính trò chơi hai mặt này mang lại cho ông thắng lợi tháng
hai. Những người cộng hòa cho ông là người lập nên nền Cộng hòa; những
người khác thì cho ông là người kiềm chế nó. Vì vậy, năm 58 tuổi, ông
được coi là “vị cứu tinh của đất nước”.
Ngày 27 tháng hai, ông viết thư cho cô cháu gái: “Những người chính
thống, những người Thiên chúa giáo, những người cộng hòa đều liên minh
với chú như với một chính đảng duy nhất”. Ngày 23 tháng tư, ông được
bầu trong mười tỉnh với 10 triệu lá phiếu. Ông viết: “Tôi là một hiện tượng
thực sự kỳ diệu trước mắt mình. Tôi không xuất hiện ở đâu mà không
khuấy lên một không khí yêu thương cuồng nhiệt”. Nhưng tình trạng nhập
nhằng làm chỗ dựa cho sự nhất trí ấy, tất yếu phải tiêu tan: người ta nhận
thấy ông không liên kết ở mình phe hữu cũng như phe tả, không đại diện
cho phe nào hết và chỉ là con số không.
Trước tiên, phe hữu cảm thấy mình bị phản bội. Họ muốn một mình
ông cầm quyền, và đặt dưới quyền ông những người của họ để quét sạch
