chống lại nỗi kinh hoàng thất bại. Còn lại những cuộc tình mua bán được;
nhiều người suốt đời ghê tởm chúng. Nhưng một vài người lại thực hiện
chúng, hoặc đến với gái đĩ, hoặc có quan hệ với những phụ nữ được họ
giúp đỡ về tài chính. Việc lựa chọn của họ − kiêng ky hay hoạt động − phụ
thuộc vào thế cân bằng giữa cường lực của sự thôi thúc và sức mạnh cưỡng
lại.
Một giải pháp được nhiều người sử dụng là thủ dâm (onanisme). Một
phần tư số người được tờ Sexology (Giới tính học) hỏi, cho biết là họ dùng
thủ pháp này từ lâu hay từ tuổi 60: như vậy, hành động này đến với họ
trong quá trình già lão. Các tài liệu thống kê, qua nhiều nguồn, cho biết
ngay trong số những người đàn ông có vợ, nhiều người cũng vẫn sử dụng
phương pháp ấy. Giao hợp là một hoạt động phức tạp và và khó khăn hơn
thủ dâm nhiều, vì là một quan hệ với người thứ hai. Chắc hẳn, cũng có
nhiều người đàn ông lớn tuổi thích ảo ảnh của họ hơn là cơ thể tàn tạ của
người bạn đời. Và có khi do những mặc cảm cũ, hoặc vì ý thức về tuổi tác,
người vợ chối từ. Lúc đó, thủ dâm là lối thoát thuận tiện nhất.
Thử tìm xem đối với người đàn ông lớn tuổi, người phụ nữ ở lứa tuổi
nào là khêu gợi hơn hết, chắc hẳn là điều thú vị. Nhiều người mong muốn
người này rất trẻ; nếu không tính đến chuyện tiền bạc, thì có thể nguyện
vọng của họ được thỏa mãn vì có số phụ nữ trẻ thích người già. Những
người đàn ông lớn tuổi khác chỉ chú ý tới những phụ nữ từng trải: những
người trẻ là vô nghĩa đối với họ. Những người khác nữa cảm thấy bối rối,
khiếm nhã hay lố bịch bên cạnh một phụ nữ quá trẻ; họ có ý thức chẳng có
một chút thích thú nào về tuổi tác của mình. Sự lựa chọn của họ phụ thuộc
vừa vào điều họ mong chờ ở tình yêu, vừa vào nhận thức về chính bản thân
mình.
Hoàn cảnh xã hội ảnh hưởng tới hoạt động tình dục của chủ thể. Nó
tồn tại ở người lao động chân tay lâu dài hơn so với người trí thức; ở người
mức sống thấp lâu dài hơn so với những người thuộc các tầng lớp khá giả.
Công nhân, nông dân có dục vọng trực tiếp hơn, ít lệ thuộc vào các huyền
thoại tình dục hơn so với những người tư sản; hình hài các bà vợ tàn tạ
