sao trên trời qua khe bánh xe bò. Lúc ngắm nhìn, mẹ tôi tưởng các ngôi sao
di chuyển. Không biết là các ngôi sao di chuyển hay bánh xe di chuyển, từ
từ, rất chậm. Mẹ tôi nghĩ: làm thế nào bây giờ? Nếu xe di chuyển thì sao
đây? Có nên báo cho mọi người biết không? Nếu cứ nằm yên để xe lăn
xuống chân núi mà ông bà lại nằm trong đó thì sao? Nhưng nếu chỉ là
tưởng tượng thế thôi, thì sao?
"Mẹ tôi sợ hãi, tim đập thình thình, nhìn sao di chuyển, nghĩ bụng không
biết có nên gọi ai không. Nghe tiếng xe cọt kẹt, mẹ tôi ngủ thiếp đi lúc nào
không biết, trong giấc ngủ toàn mơ thấy chết. Đến sáng mẹ tôi tỉnh dậy
thấy mọi thứ vẫn bình thường. Xe vẫn còn đó, ông bà vẫn còn đó, ai nấy
khoẻ mạnh, chẳng có chuyện gì hết".
Đã đến lúc anh ta phải nói gì đi chứ, hoặc nói về đồi núi, về xe hơi, xe đạp,
về bản thân hoặc tuổi nhỏ. Nhưng anh ta vẫn lầm lì, im lặng.
Mẹ lại nói tiếp "Mẹ tôi không nói lại cho ai biết về những gì bà nghĩ đêm
trước. Có lẽ mẹ tôi chờ đến khi đẻ tôi mới nói chăng. Tôi nghe bà kể lại
nhiều lần bằng nhiều cách. Gia đình vẫn đi tiếp đến sông Piesangs. Ôi cái
tên sao mà rực rỡ và đáng yêu thế! Tôi chắc đó phải là nơi đẹp nhất trần
gian. Mấy năm sau khi mẹ tôi qua đời, tôi đến thăm vịnh Plettenberg và lần
đầu trông thấy sông Piesangs. Không phải sông, chỉ là một lạch nước đầy
rong rêu, tối đến đầy muỗi, một nơi để các đoàn người dừng chân, để trẻ
con hò hét, để những người lớn đi chân đất mặc quần cụt mang bếp ga
nướng xúc xích. Chẳng phải Thiên đường một tí nào. Cũng chẳng phải chỗ
để hàng năm người ta đến chơi sau bao nhiêu ngày trèo đèo lội suối".
Lúc này xe đã leo lên đường Boyes. Thật y như nhân vật Rocimante trong
truyện, muốn cũng không làm được gì vì đã già yếu. Mẹ nắm chặt tay lái,
cố thúc cho xe đi tới.
Lên đến Muizenberg, nhìn xuống vịnh Giả Tạo, mẹ dừng xe tắt máy. Con
chó lại rên ư ử. Mẹ cho nó ra ngoài. Nó ngửi đống đá, bụi cây, rồi co chân
đái. Mẹ và anh ta đứng nhìn, không nói gì.
Anh ta đã lên tiếng. Anh ta nói "Bà đi nhầm đường đấy. Lẽ ra phải xuống
chân đồi".
Mẹ cố tỏ ra không buồn nản. Xưa nay mẹ chỉ mong mọi người cho mẹ là