TUỔI SẮT ĐÁ - Trang 84

Chúa! Chưa bao giờ có ý tưởng nào hay hơn thế. Không quà tặng nào hào
phóng hơn thế, tự nó lại đổi mới qua các thế hệ. Vậy mà bây giờ Bheki đã
bị tước mất, không còn nữa!
Tôi muốn về nhà! – tôi xấu hổ vì đã nói thế với ông Thabane, người bán
giày. Câu nói trẻ con của một người già. Về nhà để được an toàn, để ngủ
trên chiếc giường của thời niên thiếu. Tôi có bao giờ tỉnh táo đâu? Tôi nên
tự hỏi: người chết có biết là mình chết không. Không. Người chết không
được biết gì hết. Nhưng trong giấc ngủ như chết, ít nhất ta cũng được báo
trước. Tôi được báo trước nhiều hơn mọi ký ức được biết đã có một thời tôi
sống, chắc chắn là như vậy. Sống, rồi sau đó cái sống bị đánh cắp. Việc
đánh cắp diễn ra từ trong nôi. Đứa trẻ bị lấy đi, thay vào là con búp bê được
bú mớm, nuôi nấng, và tôi phải gọi búp bê ấy chính là tôi.
Búp bê? Cuộc sống của búp bê? Phải chăng tôi đã sống như thế? Phải
chăng búp bê được ban cho quan niệm như thế? Hay ý nghĩ ấy chỉ đến và
đi như báo trước, chớp nhoáng, như mũi tên trí tuệ của thiên thần chọc
thủng đám sương mù? Búp bê có thể nhận thức mình là búp bê không? Búp
bê có biết chết là gì không? Không, búp bê lớn lên được, biết nói năng đi
đứng, biết lang thang trên đường đời. Nó già đi, héo hắt và tàn lụi. Nó bị
vứt vào lửa hoặc chôn xuống đất, nhưng nó không chết. Nó mãi mãi tồn tại
đúng vào lúc nó bị bất ngờ, sững sờ trước khi nó nhớ ra rằng cái sống đã bị
lấy đi, cái sống không phải của nó mà ở chỗ người ta để nó lại như một vật
thay thế. Hiểu biết của nó là hiểu biết không có chất, không có sức nặng
trần tục, chỉ là một cái đầu búp bê rỗng tuếch, nhẹ tênh. Bản thân nó không
phải là đứa trẻ mà chỉ có ý nghĩ của đứa trẻ, tròn hơn, đỏ hơn, mắt xanh
hơn chính mắt đứa trẻ, không biết là sống mà chỉ là ý tưởng về cái sống,
không đạo lý, không chết, như mọi ý tưởng khác vậy.
Âm phủ, Địa ngục, là lĩnh vực của ý tưởng. Tại sao cần phải lấy địa ngục
làm chỗ cho nó trong băng lạnh ở Nam cực hay ở miệng núi lửa? Tại sao
địa ngục lại không phải ở dưới chân châu Phi, và tại sao các sinh vật của
địa ngục lại không thể đi giữa cái sống?
Đứa trẻ đứng bên giường cha nài hỏi "Cha không thấy con đang bị đốt cháy
hay sao?" Nhưng cha nó vẫn ngủ, vẫn mơ, không thấy gì hết.