nào ít bằng lòng với những điều thuộc về Đức quốc thì bao giờ cũng là
những người Đức chân thật nhất. Và ai có thể không thấy rằng, nội cái việc
làm giáo hóa lao khổ của Hesse, con người văn sĩ – ở đây tôi không nói đến
nhà văn sáng tạo – bao quát những hoạt động tận tụy của ông như nhà xuất
bản và người sưu tầm, có cái phẩm chất đặc biệt Đức quốc? Cái ý niệm
“văn học thế giới” tác tạo ra bởi Goethe, thì tự nhiên và bẩm sinh nhất đối
với ông. Một trong những tác phẩm của ông, mà thật ra nó đã xuất hiện ở
Mỹ, “xuất bản trong những lợi tức công cộng bởi uy thế của Người Bảo
quản Quyền Sở Hữu người Ngoại Quốc, 1945”, mang đúng cái tiêu đề này:
“Thư viện Văn học Thế giới” và là cái chứng tích đọc rộng và nhiệt thành
với việc đọc sách, đặc biệt thân thuộc với những đền đài cẩn trọng của
Đông phương và của một người theo chủ nghĩa nhân bản cao thượng thân
thiết với “những tặng vật thiêng liêng và cổ nhất của tinh thần con người”.
Các nghiên cứu đặc biệt của ông là những tiểu luận viết về Francis Assisi
và Boccaccio mang niên hiệu 1904, và ba chương của ông viết về
Dostoievski mà ông gọi là Blick in Chaos (Thoáng nhìn vào sự hỗn loạn).
Những ấn bản truyện trung cổ, trung thiên và truyện ngắn của các văn gia
Ý tiền bối, những chuyện thần tiên Đông phương, Ca khúc của các thi sĩ
Đức, các ấn bản mới của Jean Paul, Novalis và các nhà lãng mạn Đức khác
mang tên ông. Chúng tiểu biểu việc làm cần mẫn, trang trọng, chọn lọc, sắp
đặt bài vở, tái bản và viết những bài tựa giới thiệu – đủ choán nhiều cuộc
sống của một người cầm bút thông thái. Với Hesse nó chỉ là một sự yêu
thích quá nhiều (và năng lực nữa chứ) một hoạt động tiêu khiển ưa thích
thêm vào với cá nhân ông, một cá nhân lạ thường nhất, làm việc – làm việc
mà trong nhiều bình diện của tưởng đã động cập và liên quan đến những
vấn đề của thế giới và của cái tự ngã mà không để ý đến những người
đương thời với ông.
Ngoài ra, ngay như một thi sĩ, ông thích cái vai trò nhà xuất bản và
người bảo quản văn khố, một trò chơi của cuộc khiêu vũ hóa trang đằng sau
bề ngoài của kẻ “đưa ra ánh sáng” các trang giấy của những kẻ khác. Thí
dụ lớn nhất của điểm này là tác phẩm tuyệt vời của tuổi già của ông, Tuồng
