mục và làm lễ thành hôn, song có những chủng tộc làm việc ấy một cách
khác xa, ngay cả ở thời hiện tại. Đó là vì lẽ gì mỗi chúng ta phải tìm ra cho
mình những gì được cho phép và những gì bị cấm kỵ – cấm kỵ đối với y.
Điều đó cũng có thể dành cho một kẻ chưa bao giờ vi phạm đơn thuần một
luật lệ nào và cứ vẫn là một kẻ suy đồi như thường. Và ngược lại, Hiện thời
việc ấy chỉ là một vấn đề tiện nghi. Một số kẻ quá lười biếng và tự cho
minh là an lạc, và tự phán đoán việc tôn trọng luật lệ của riêng bọn họ.
Những kẻ khác thì ý thức luật lệ riêng rẽ của họ trong con người họ; những
điều bị cấm kỵ cho họ mà mỗi con người đáng kính sẽ làm bất cứ ngày nào
trong năm và những điều khác cho phép họ làm thì đã bị khinh miệt một
cách thông thường. Mỗi người phải chọn lấy con đường riêng biệt cho
mình.”
Bỗng nhiên hắn có vẻ hối tiếc việc đã nói quá nhiều và im lặng. Tôi có
thể ý thức được những gì hắn cảm thấy ở giây phút đó. Mặc dù hắn đã phát
biểu những ý tưởng của hắn trong một cử chỉ chiếu lệ và hài lòng, hắn vẫn
không thể nào tiếp tục cuộc nói chuyện vì nói cho có nói, như một lần hắn
đã nói với tôi. Tuy nhiên trong trường hợp của tôi, hắn đã hiểu rõ – ngoài
sự chú ý chân thật – quá nhiều sự khoái hoạt, quá nhiều sự vui thú kỳ quặc
trong tài nói nhảm nhí dông dài hoặc một cái gì của thứ đó; tóm lại sự thiếu
vắng đều hoàn toàn phạm tội.
Khi tôi đọc lại tám chữ cuối cùng tôi vừa mới viết – một hình ảnh lóe
lên trong đầu, mối cảm kích sâu xa nhất tôi chưa bao giờ trải qua với Max
Demian trong những ngày khi tôi vẫn còn là một nửa đứa bé.
Ngày học kinh kiên tín đã sắp đến và các bài học của chúng tôi là bài
Bữa ăn Cuối Cùng trong chương đó. Đây là một đề mục quan trọng cho vị
mục sư và ông ta đã lấy làm đau đớn giải thích chuyện ấy cho chúng tôi.
Người ta có thể gần như nếm được cái trạng thái nghiêm trang trong những
giờ học cuối cùng đó. Lúc bấy giờ phải nói rằng, suốt tất cả giờ học, những
ý nghĩ của tôi vượt khỏi lớp học xa nhất, vì những ý nghĩ ấy đã cắm chặt
vào bạn tôi. Trong khi tôi nghĩ đến tương lai đã được xác nhận, mà nó đã
giải thích với chúng tôi như một sự nghiêm trang chấp nhận trong cộng
