Buổi chiều vào thu muộn, cái thị xã Lạng Sơn xanh xám bỗng náo nức lạ
thường.
Các sòng tài xỉu, xóc đĩa bên tỉnh và bên Kỳ Lừa bắt đầu những cuộc sát
phạt ban đêm. Tiếng trống mở đố chữ đánh thùng thùng. Suốt phố Kỳ Lừa,
cả đến những hàng phở chua, người cũng chen chân như nêm.
Những người hót ra tiền ở đây đều biết từ vài hôm nay, các con buôn hồi
ở Hà Nội, ở Hải Phòng, ở Quảng Châu, ở Hồng Kông xuống và cả ở Sài
Gòn ra nữa, đương đổ đến đây. Bây giờ đương mùa hồi. Hiệu cao lâu
Thuận Lợi, hiệu Mĩ Kinh, hiệu cao lâu Tài Và chật ních. Hai bên cầu,
những hiệu ăn Âu: hiệu Pa-ri, hiệu Ba ông tướng... thêm những bọn Tây
đoan, Tây kho bạc, Tây đốc học, Tây kiểm lâm, Tây đốc tờ người, đốc tờ
chó... Các tay đại lý mua thầu thuốc phiện của Việt Điền công ty, các chủ
thầu hầm đường xe lửa ở Tà Lài đông đủ như mọi tối. Có nhà nào vừa mở
sàn nhảy, nghe nói có gái nhảy Hà Nội lên có kèn nhảy đầm tò tè suốt đêm.
Từng đoàn ô-tô vượt đèo Sài Hồ, đèn pha quét sáng trắng các mỏm đồi,
như trăng mọc. Những chiếc xe Pho V8 hay Hốc-kít kiểu Mỹ đen bóng,
khác hẳn các loại xe nhà binh màu đất thó ở đây. Chúng từ Hà Nội lên,
không dừng lại thị xã, cứ thẳng đường Lộc Bình lên vùng nghỉ mát Mẫu
Sơn. Trên mỏm núi đá trọc Mẫu Sơn cao một nghìn năm trăm thước đêm
nay có tiệc to trong nhà khách phủ Toàn quyền Đông Dương. Bọn quan
chức Tây làm ở đây ngồi uống rưựu tại quầy khách sạn Đến nhà tôi kháo
nhau: trong đoàn xe ô-tô có quan Bảy Toàn quyền mới ở Đà Lạt ra.
Con đường ven núi lên Mẫu Sơn, đèn xe nhấp nhô sóng sáng dài suối
mười năm cây số đến khách sạn đỉnh núi.
Các thị trấn Đồng Mỏ, Kỳ Lừa, Đồng Đăng, Nà Sầm, Thất Khê lúc nào
cũng đông ắp người, mỗi độ có một cánh chơi, có một câu chuyện đồn thổi
khác nhau. Nhưng bây giờ thì đâu đâu cũng đương khét tiếng ăn chơi nhất
Lạng Sơn là cánh nhà thầu hầm xe lửa Tà Lài mà cánh buôn trâu bò, đỗ
tương, thuốc phiện không còn ai chú ý đến nữa.
