Không ai còn cãi nổi câu nói kèm theo con tính thành thạo, kỹ lưỡng ấy.
Mọi người ngồi im. Đêm cuối xuân sang hè mát rợi hơi cỏ non mà cổ cứ
khát đặc quánh lại, không thở được. Lo quá.
Lát sau, một người lại bàn:
– Hay là mai ta đi hỏi xem làng nào có việc làm. Đập đất, đào móng,
đóng gạch, ngói, bới khoai, rào vườn... được cả.
Việc ấy có vẻ dễ nghe và làm được. Ai nấy khấp khởi hy vọng. Nhưng
mới qua nửa buổi sáng hôm sau đã lặng người. Hỏi đâu cũng được nghe
câu trả lời tương tự:
– Vùng này mất mùa đương sắp đem giết bớt người đi, chúng mày muốn
đi giết người thuê thì may ra có việc.
Nhiều người thở dài, rơm rớm nước mắt.
– Giá người ta có làm phúc mà mượn thì tay tôi cũng không cầm nổi cái
xới nữa rồi. Sắp chết đói cả. Đành đi ăn mày xem còn sống thêm được ngày
nào nữa thì sống.
Thụ nói:
– Đến nước này thì phải đi ăn mày thật, anh em ạ. Ta cứ th đến bữa thì
chia nhau vào xin trong xóm. Cứ nói thật là đi mộ lính, bị quan lừa, phải
thải về, không có lương ăn đường, nhờ bà con giúp cho sống về được đến
quê. Nói thật vậy, may ra...
Đấy cũng chẳng còn là điều mới nhất Thụ nghĩ ra. Cái thế cùng đường
phải vậy. Tiền đã hết và cũng chẳng có cách nào khác. Từ hôm sau, mọi
người cứ đi. Gần bữa, đến làng thì tản vào xóm, mỗi người đến một cửa.
Gặp bữa ăn, đầu ngõ hay giữa sân của một nhà nông dân nghèo, tiện tay và
thương người, nhà này cho miếng ngô, nhà kia miếng cháy, một củ cải...
Khéo xin vài nhà thì vừa bụng.
Có người thừa, còn đem ra cho bạn. Tháng trước, vẫn hay ăn trộm vặt
của nhau, bây giờ mọi người xót nhau như ruột thịt.
