TƯƠNG LAI CỦA MỘT ẢO TƯỞNG - Trang 54

tính chất siêu hình trừu tượng khác nhau, để đáp ứng với sự thay đổi của
nhận thức con người. Nhưng khởi đi là hình ảnh người cha, bảo bọc và
thưởng phạt.
Quan niệm đạo đức dựa trên thưởng phạt là quan niệm rất ấu trĩ và sơ đẳng
nhất, khởi đi từ tâm lý trẻ con, cũng là khởi đi vã vẫn mãi còn lại như là yếu
tính của đạo đức trong các tôn giáo Abraham, như Freud đã thản nhiên chỉ ra
– và theo đó Gót – người cha trước kia của đứa trẻ nhân loại – trước kia vẫn
cho roi cho bánh, nay thành cha ở trên trời cao kia của nhân loại – cho quà
thiên đường và roi địa ngục, dù thay đổi nhưng chỉ là những hình thức là
được làm lớn rộng, nhưng khái niệm cơ bản vẫn là khái niệm một ông bố lúc
hiền lúc dữ - thưởng phạt đám con cái, chỉ mở quyển “sách tốt” (kinh
Thánh) đọc vài trang là thấy ngay một ông bố, hay đúng hơn một ông trưởng
tộc vùng Trung Đông, trọng nam, khinh nữ, đa thê nếu không nói là đa dâm,
thiện ác tùy tiện, và rất mê tín và dị đoan.
[27] Thí dụ - mười điều răn hết sức tầm thường về luân lý cho người Do thái
– Moise nói là do Gót ban cho họ.
[28] nguyên văn “So wird ein Schatz von Vorstellungen geschaffen, geboren
aus dem Bedürfnis, die menschliche Hilflosigkeit erträglich zu machen,
erbaut aus dem Material der Erinnerungen an die Hilflosigkeit der eigenen
und der Kindheit des Menschen geschlechts”.
Bản tiếng Pháp cũng theo sát hơn “un trésor d’idées, né du besoin …”
[29] Gist
[30] Providence: sự bảo bọc của Gót hay thiên nhiên (trời sinh voi sinh cỏ) –
cũng chỉ một Gót nào đó – thay thế cho sức mạnh thiên nhiên – bảo bọc
chúng ta.
Nhìn theo Darwinism, không phải “trời sinh trời dưỡng” nhưng chúng ta đã
thay đổi cho hợp với “trời”, những ai không thế đã chết từ bao đời rồi,
chúng ta là những kẻ sống sót, hay là con cái của những thế hệ người đã
sống sót, đã thay đổi “ứng hợp” với “trời” (tự nhiên) nên vần được “trời
dưỡng”.
Vậy nếu có mang ơn ai, chính là tổ tiên, dòng giống của chính mình, những
người đã tranh đấu với lũ lụt vùng châu thổ sông Hồng, chẳng hạn, đã dựng