MÁY MÓC BIẾT HỌC
Nhiều nhà nghiên cứu AI đã bỏ hẳn phương pháp “từ trên xuống” và lựa chọn bắt
chước Mẹ Thiên Nhiên bằng cách đi từ dưới lên. Chiến lược thay thế này có thể
đem lại nhiều hứa hẹn hơn trong sản xuất robot hoạt động ngoài không gian. Bên
ngoài phòng thí nghiệm AI, có rất nhiều robot phức tạp, mạnh mẽ hơn bất cứ thứ
gì chúng ta có thể thiết kế. Chúng được gọi là… động vật. Loài gián nhỏ xíu biết
tự xoay xở rất tài tình trong rừng, kiếm tìm thức ăn và bạn tình. Ngược lại, những
robot vụng về và nặng nề thỉnh thoảng lại đâm vào tường, làm tróc vôi vữa.
Giả định sai lầm của nhóm các nhà nghiên cứu Dartmouth 60 năm trước vẫn còn
ám ảnh ngành AI cho đến ngày nay. Não bộ không phải là máy tính kỹ thuật số.
Nó không được lập trình, không có CPU, chip Pentium, chương trình con và
không có ai viết mã. Nếu ta bỏ đi một bóng bán dẫn, máy tính gần như sẽ hỏng.
Nhưng nếu cắt đi một nửa não người, nó vẫn có thể hoạt động được.
Thiên nhiên có những tính toán thần kỳ khi xây dựng não bộ là một mạng lưới
các nơron thần kinh, một cỗ máy với khả năng học tập. Chiếc laptop của bạn
không bao giờ biết học - hôm nay, hôm qua hay năm ngoái, nó đã ngốc thế nào
thì giờ vẫn như vậy. Nhưng não người tự thiết lập lại kết nối khi học được điều
mới. Đó là lý do em bé chỉ bập bẹ trước khi học một ngôn ngữ và chúng ta loạng
choạng trước khi biết đi xe đạp. Mạng thần kinh tiến bộ dần khi luyện tập lặp đi
lặp lại liên tục, đúng như nguyên lý của Hebb: càng thực hiện một việc nhiều lần
thì đường dẫn nơron cho công việc đó càng được củng cố. Như các nhà thần kinh
học nói, các nơron bắn điện cùng nhau sẽ đan dẫn vào nhau. Bạn cũng có thể
từng nghe câu đùa “Làm sao để tới Carnegie Hall
?” Lời đáp của mạng thần kinh
là: tập luyện, tập luyện và tập luyện.
Chẳng hạn, những người leo núi biết rằng nếu thấy con đường nào trông khá mòn
thì có nghĩa là nó được nhiều người đi ngang qua và sẽ là con đường tốt nhất để
chọn đi. Con đường đúng lại càng được khẳng định mỗi khi bạn đi trên nó.
Tương tự, đường thần kinh của một số hành vi càng được củng cố khi bạn kích
hoạt nó.
