đến ngày nay, Saturn V vẫn là loại tên lửa duy nhất đã đưa con người vượt khỏi
quỹ đạo thấp. Thật kinh ngạc, nó vận hành hoàn toàn trơn tru. Trong tổng số 15
tên lửa Saturn được đóng, có 13 tên lửa đã bay mà không gặp sự cố nào. Tổng
cộng, từ tháng 12 năm 1968 đến tháng 12 năm 1972, Saturn V đã đưa 24 phi
hành gia đáp xuống hoặc bay qua Mặt Trăng, và các phi hành gia Apollo thực sự
xứng đáng được tôn vinh là những vị anh hùng có công gây dựng lại danh tiếng
quốc gia.
Liên Xô cũng rất nỗ lực trong cuộc chạy đua lên Mặt Trăng. Tuy vậy, họ gặp khá
nhiều trở ngại. Korolev, người chỉ đạo chương trình tên lửa Xô viết, qua đời vào
năm 1966. Tên lửa N-l, dự tính sẽ đưa phi hành gia Nga lên Mặt Trăng, thất bại
bốn lần. Nhưng có lẽ nguyên nhân mang tính quyết định nhất là nền kinh tế Liên
Xô đã bị Chiến tranh Lạnh làm cho kiệt quệ, không thể cạnh tranh với nền kinh tế
Mỹ lớn hơn gấp hai lần.
LẠC TRONG KHÔNG GIAN
Tôi vẫn nhớ thời điểm Neil Armstrong và Buzz Aldrin đặt chân lên Mặt Trăng.
Khi đó là tháng 7 năm 1969, tôi đang là lính lục quân Hoa Kỳ, tập luyện cùng bộ
binh tại Fort Lewis, bang Washington, chưa biết mình có ở trong danh sách đưa
đi tham chiến hay không. Tôi thật sự xúc động khi biết rằng lịch sử đang diễn ra
ngay trước mắt mình, nhưng cũng thật bối rối khi biết rằng nếu tôi chết trên chiến
trường, tôi sẽ không thể chia sẻ những ký ức về sự kiện đặt chân lên Mặt Trăng
lịch sử với các con mình sau này.
Sau lần phóng cuối cùng của Saturn V vào năm 1972, dư luận Hoa Kỳ chuyển
mối quan tâm sang những vấn đề khác. Cuộc chiến chống đói nghèo đang rất
mạnh mẽ, Chiến tranh Việt Nam ngốn ngày càng nhiều tiền bạc và sinh mạng.
Bay lên Mặt Trăng có vẻ thật xa xỉ khi người Mỹ đang chết đói bên nhà hay bỏ
mạng ở nơi xa.
Chi phí du hành không gian không thể duy trì thêm nữa. Nhiều kế hoạch cho thời
hậu-Apollo được đưa ra. Để xuất ưu tiên phóng tên lửa không người lái được
nhiều nhóm quân sự, thương mại và khoa học ưu tiên, bởi họ quan tâm đến tải
