- Đó là Agathe à?Helen hỏi, đinh ninh đó là người em họ mới đẻ vào
tháng trước tại Paris, mà Camille đã gặp cuối hè trước khi quay về Mỹ.
- Không. Là Đađa, ông cháu, Camille thản nhiên đáp, mắt không rời
bức vẽ.
Những từ ấy đánh trúng vào Helen như một cú đấm vào bụng bà.
Camille đã không nhắc đến ông từ hai năm nay. Cứ như là linh tính mách
bảo qua nỗi buồn của bà nó, nó biết ngày ấy sắp đến.
"Đẹp lắm", Helen gắng gượng nói trước khi ra ngoài sân hút một điếu
thuốc, quá xúc động bởi bức vẽ của cháu mình và bởi ý nghĩ rằng vết
thương trong lòng bà sẽ không bao giờ lành. Con bé lúc đó mới lên bốn, thế
mà có người bảo trẻ con không có trí nhớ trước năm tuổi.
Bà vội rảo bước trong hành lang và rẽ trái, rồi rẽ phải, theo hướng
những mũi tên. Bà sẽ không để nỗi buồn quật ngã. Không phải ở đây, nơi
nhờ vẻ đẹp và sự tôn nghiêm mà bà có thể tự quên được bản thân. Bà đi tới
cửa vào triễn lãm. "Từ Cézanne tới Picasso. Ambroise Vollard, nhà bảo trợ
nghệ thuật hàng đầu." Người đã tới đông. Cuối tuần này sẽ đông nghịt. Bà
đến gần tấm biển treo trên tường và lấy từ túi ra cặp kính: "Ambroise
Vollard (1866-1939) không còn nghi ngờ gì nữa, là doanh nhân nghệ thuật
Paris có ảnh hưởng lớn nhất ở bước ngoặt của thế kỷ 20. Triển lãm của ông
về những tác phẩm của Cézanne vào năm 1895..."
Triển lãm tranh bao gồm toàn bộ những họa sĩ bà ưa thích. Bà thốt lên
khi bước vào một căn phòng toàn tranh Van Gogh, mà trong số đó có một
số bức bà chưa từng xem. Bà ngạc nhiên khi biết rằng tác phẩm của Van
Gogh chẳng hề thu hút một sự chú ý nào trong cuộc đời ông. Vollard đã tổ
chức hai buổi triễn lãm ngay sau cái chết của ông, và rốt cục đã thất bại cả
trong phê bình lẫn trong buôn bán. Sau khi chỉ bán được chín bức tranh với
giá mỗi bức là bảy mươi francs, ông đã bỏ cuộc. Helen tròn mắt. Bảy mươi
francs? Bà tiếc vì đã không ở Paris vào năm 1895 để sắm cho mình một
