CHÚ HOẠT TÔI
Quê tôi ở một xóm nghèo vùng đồi trung du, đi quá một chút nữa
là đến Chũ. Vâng, ở đấy người ta gọi là đất “chó ăn đá, gà ăn sỏi”.
Thế ông hỏi người ta ăn gì cơ? Thôi thì ăn gì thì ăn miễn là no bụng.
Món ăn sở trường ở nhà chúng tôi là món sắn giã. Sắn tươi trên
đồi rỡ về, luộc lên, cho vào cối gỗ giã cho nát nhừ ra, chiên thêm tí
mỡ lợn cho nó dễ nuốt. Vâng, nếu ông xơi một lần thì cũng thấy
ngon bởi vì lạ miệng, nhưng ông thử xơi một tuần, rồi một tháng,
rồi hàng năm trời như thế thì ông phát khiếp, phát sốt, phát rét
lên chứ! Sau này lớn lên, nói thật với ông, tôi không dám ăn, thậm chí
không bao giờ dám nhìn củ sắn. Không biết ai nghĩ ra câu “sống
mà ăn sắn”, câu ấy nói ra ở hoàn cảnh nào với ý nghĩa gì không
biết nhưng người nghĩ ra câu ấy hẳn là người có những kỷ niệm
chẳng thiện cảm gì với sắn cũng giống như tôi.
Vâng, bố tôi là một giáo viên cấp Một. Còn mẹ tôi, khi khai lý
lịch trong mục nghề nghiệp thì thường ghi là “nội trợ” nhưng nhà tôi
có gì mà phải “nội trợ”? Mẹ tôi làm ruộng, trồng rau, đi chợ, kiếm
củi... thôi thì làm tất cả mọi việc để có chút tiền nuôi mấy chị em
tôi.
Trên tôi có hai chị đều chỉ học đến hết cấp Một rồi thôi, cũng
ở
nhà để giúp mẹ tôi “nội trợ”. Em trai bố tôi là chú Hoạt, chú bị thọt
chân, cái chân thọt chỉ bé như một thân cây sắn nhỡ. Hàng ngày chú
đi chăn bò. Chú Hoạt có tài khoét sáo, thổi sáo hay tuyệt vời. Mẹ tôi
bảo chú Hoạt trước đây khi còn ông nội tôi cũng được học hành, chú
đã từng đọc khá nhiều sách báo. Sau đó do ông nội tôi sa cơ lỡ vận,
do thời thế, do chú Hoạt đau chân, thế là không còn được đi học
nữa.
