L
11
MỘT MÓN HÀNG ĐÁNG BỰC MÌNH
úc buổi chiều đầy sương đã xế, một người khách xuống xe,
trước cửa quán ăn nơi thôn dã, ở làng N, bang Kentucky.
Trong gian phòng công cộng, ông ta thấy đủ mọi hạng người, vì
xấu trời nên vào trú tại đây. Đó là những con người cứng rắn,
vui vẻ, ồn ào, mặc bộ đồ đi săn, và cử chỉ tự nhiên như là chủ nhà,
theo thói quen của họ. Họ chất súng ống, bao đạn, túi săn ngổn ngang
khắp xó. Còn những gã thanh niên da đen theo họ đi săn, thì nằm bò
ở dưới đất trong bốn góc gian phòng. Ở bên lò sưởi, có một người
ngồi, chân dài ngoằng, ghế ngửa ra đằng sau, mũ đội trên đầu, gót
ủng bết bùn đặt trên mái lò sưởi. Phải nói rằng đó là kiểu ngồi thích
nhất của những người hay qua lại quán ăn ở miền Tây này, cái dáng
ngồi ấy thuận lợi cho sự suy nghĩ.
Cũng như hầu hết các ông chủ quán ở miền này, ông chủ đang
đứng sau quầy hàng là một người to lớn, đầu tóc bù xù, tính tình vui
vẻ, nhanh nhẹn. Ông đội một cái mũ vừa to vừa cao.
Sự thật người khách nào cũng đội cái mũ ấy. Mỗi cái mũ biểu
hiện điển hình cho sự tự do của con người. Dù nó bằng dạ, bằng rơm,
bằng lông hải li bóng mỡ, hay bằng lụa, nó đều nói lên sự độc lập của
nền cộng hòa. Mà, thật thế, cái mũ làm nên con người. Có những
người đội mũ ngang tàng trên đầu - đó là những người vui tính, vô tư,
thân mật. Có những người chụp xuống tận mũi đó là những người
cứng rắn, làm gì cũng chỉ theo ý mình. Cũng có những người đội hất
ra tận sau gáy - họ muốn nhìn đời rõ hơn. Sau cùng, có những người
ung dung, chẳng hề chú ý lắm đến cách đội mũ của mình, đội bừa bãi,
thế nào xong thôi.
Người dân Kentucky ngày nay là một bằng chứng sinh động của
cái thuyết về truyền thống của những bản năng và đặc điểm của một
giống nòi. Xưa kia, ông cha họ là những nhà săn bắn lành nghề sống
trong rừng núi hoặc cắm lều giữa trời bao la. Ngày nay, con cháu họ
coi nhà ở của họ như là lều trại thuở xưa mà họ làm chúa tể. Họ lăn
