nào chỉ non thề biển, đều trong cảnh khác thường đêm hôm, một mình hoặc
với một người biết với nhau. Trong việc này lại còn phải tính đến những lời
thề đó có chính đáng nữa không, có thay đổi hay không thay đổi, còn nếu
như đường đường ngôi thiên tử, sáu cung phi tần mỹ nữ không kể hết, mọi
chuyện đều phải đường đường chính chính thì dùng những lời "thệ hải
minh sơn", thề riêng nguyền kín ấy làm gì. Chẳng qua vì sự đam mê thái
quá, chết đuối trong sắc dục, đem sự yêu thương của cả ba ngàn cung nữ
dồn vào một người (1), thì quả là hưởng lạc kiếp này chưa thỏa, lại muốn
kiếp sau cứ thế mà thỏa lòng dục tiếp nữa sao? Nào có biết rằng cuộc gặp
gỡ ở kiếp này, chính là bởi kết quả của những đức tính kiếp trước, vốn là
"túc thế tiền duyên" thôi, vậy thì kiếp này còn mơ ước viển vông gì nữa, mà
vẫn đắm mê trong vòng sắc dục, chỉ một mực nghe theo lời lẽ của kẻ nữ
nhân, ngày càng xa xỉ, những tưởng là phong lưu, thanh cao. Đem việc lớn
của xã tắc phó mặc cho lũ tiểu nhân, thiên hạ điên đảo như trong vạc dầu
sôi mà vẫn ảo tưởng là thái bình thịnh trị, vẫn "cuộc vui suốt sáng, trận
cười thâu đêm", thì thật chẳng khác gì mấy con chim yến chim sẻ trên nóc
nhà vậy thôi!
1 Hồi thứ bảy mươi chín, Dương Quýnh đã nói: "Thần thấy tần phi ở các
cung, có đến hơn ba vạn người!".
***
Hãy nói Huyền Tông nghe theo lời tâu của An Lộc Sơn, đem ba trấn hiểm
yếu, thay tướng coi giữ toàn bằng người Phiên. Vi Kiến Tố can gián không
nghe.
Một hôm, Kiến Tố cùng Dương Quốc Trung đều có trước điện, Cao Lực Sĩ
bên cạnh. Huyền Tông phán rằng:
- Trẫm xuân thu càng cao, công việc triều chính ngày càng mỏi mệt, nay
đem mọi sự phó cho tể tướng, việc biên cương thì đã có các tướng trông
coi, thật cũng chẳng còn gì đáng lo nữa vậy!
Lực Sĩ tâu:
