Murasaki Shikibu là ai?
Sinh trưởng trong một gia tình quý tộc trung bình, cha - Fujiwara no
Tamétoki - làm quan và cũng là nhà thơ. Nàng là hậu duệ của Kanésuké,
quan đại thần và cũng là nhà thơ nổi tiếng, có danh vị trong Kokin shu
(905), tuyển tập thi ca đầu tiên của hoàng gia Nhật Bản. Theo nhật ký của
nàng, năm 1008, Murasaki vào khoảng 30 tuổi, do đó có thể nàng sinh năm
978.
Ở thời điểm này, xã hội Nhật Bản (cũng như xã hội Việt Nam và hầu hết
các xã hội phương Đông khác), đều trọng nam khinh nữ.
Như trên đã nói, con trai được học chữ Hán, ngôn ngữ chính thức, con
gái không được học loại chữ "cao quý" ấy, mà chỉ được học chữ Nhật (hình
thành trong thế kỷ IX, X). Nhưng cô bé Murasaki là một ngoại lệ, có trí
nhớ khác người, thường học lóm những bài văn của anh. Murasaki ghi lại:
"Khi anh tôi đọc bài, có chỗ anh ấy quên, hoặc không hiểu, thì lạ là tôi lại
nhớ và hiểu. Cha tôi ngạc nhiên, ông cụ buột miệng: Giá nó là trai!". Năm
996, khi ông đi nhậm chức trấn thủ ở Echizen, Murasaki theo cha, đó là lần
"xuất ngoại" duy nhất của nàng. Năm 998, Murasaki kết hôn với Fujiwara
no Nobutaka, người anh họ xa hơn nàng 20 tuổi, năm sau nàng hạ sinh một
bé gái (sau này cũng là nhà văn dưới bút hiệu Daini-no-sammi).
Năm 1001, vì có bệnh dịch, chồng nàng được phái đến đền Usa lập đàn
cầu (vùng Buzen), giữa đường chết vì bị bệnh dịch. Sau tang, Musaraki
sống ẩn dật, vùi mình trong sách vở, và bắt đầu viết Truyện Genji, tương
truyền, trong đền Ishiyama, bên hồ Biwa những đêm trăng. Huyền thoại trở
thành đề tài cho nhiều bức họa đời sau.
Năm 1005, Murasaki được Tể tướng Fujiwara no Michinaga (966- 1027)
vời vào cung làm công nương hầu cận hoàng hậu Akiko, con gái ông.
Murasaki ghi lại trong nhật ký: nàng đã dậy hoàng hậu thơ văn cổ điển
Trung Quốc. Năm 1011, vua băng hà, hoàng hậu đi tu. Murasaki theo bà về
ở ẩn và nàng mất năm 1014, ở tuổi 36-37.
