thờ, mỉa mai, lãnh cảm; tạo nghịch cảnh bằng cách đổi ngôi nhận vật,
không cho họ đứng đúng chỗ ước đoán của người đọc: tất cả những nhân
vật chính như bà Ôta, Kikuji và Kikako... đều không đóng những vai mà
độc giả chờ đợi.
Như những tiểu thuyết khác của Kawabta, Ngàn cánh hạc cũng chỉ
khoảng 200 trang, đã được đăng trên báo từ năm 1949, viết từng mảng, mỗi
mảng là một truyện, cả thảy có năm truyện. Tác phẩm hoàn tất trỏ thành
một cấu trúc tiểu thuyết chặt chẽ, ra đời năm 1952, trong bối cảnh nước
Nhật đang mất dần những truyền thống cũ mà trà đạo là một.
Tác phẩm dựa trên một nền trà mà gốc rễ đã lung lay. Trà thất của những
gia đình truyền thống ẩm mốc cửa đóng then gài.
Những vật dụng cũ như bình, chén, bị bỏ bê lăn lóc, lọt vào tay một thế
hệ trẻ không biết phân biệt thế nào là chén tống, chén quân. Trà sư Kikako,
một mụ mối, lai nhiều "phong cách": mang dấu ấn Mylady với "cái bớt tím
đen, to bằng bàn tay xòe, có lông cứng như lông nhím, trên vú trái", lại có
cái tọc mạch lỗ mãng của một bà Phó Đoan, và có nét "nhờn nhợt màu da"
của một mụ Tú Bà. Giao phó một nghệ thuật có "truyền thông lâu đời" như
trà đạo vào một "tay chơi" như vậy, Kawabata không còn ảo ảnh nào nữa
về sự đào thải, mai một, của trà kinh, trà quyền.
Cậu Kikuji - nhân vật chính - thủa bé tình cờ nhìn thấy dấu ấn "Mylady"
trên ngực Kikako, người nhân tình của cha. Ám ảnh ấy không ngừng theo
đuổi Kikuji. Dấu ấn mạnh đầu tiên, mà Kawabata đưa ra là cái bớt, phóng
ảnh gớm giếc về sự thoái hóa một truyền thống lâu đời.
Phóng ảnh thứ nhì chiếu vào bức tranh ngàn cánh hạc in trên tấm khăn
lụa hồng, đậy bộ đồ trà trên tay Yukiko, một trà sinh đang đi vào trà thất.
Ngàn cánh hạc trên tay người đẹp đã gây ấn tượng mạnh trong lòng
Kikuji. Sau này, khi hình ảnh yêu kiều của Yukiko đã biến mất trong trí
chàng thì bức tranh ngàn cành hạc vẫn còn đọng lại rõ nét. Ngàn cánh hạc
phải chăng là hương trà đã vật chất hóa thành cánh hạc bay đi, để lại cho
