nhân thế những bụi bặm, cặn bã của cuộc đời mà họ "xứng đáng" được
hưởng. Hay chính hương trà ngây ngất ấy cũng chỉ là những cánh hạc phù
du, như cái đẹp, như hạnh phúc, như nghệ thuật, như tình yêu, sớm muộn
rồi cũng cất cánh bay cao? Không sao biết được. Nghệ thuật của Kawabata
luôn luôn kéo ta đến chỗ không biết được ấy, dìm chúng ta trong cõi chưa
biết ấy.
Yukiko, người con gái đẹp mang ngàn cánh hạc trở thành đối tượng kiếm
chồng. Yukiko là nạn nhân của "thời cuộc", thời mà người ta dùng các trà
thất làm chỗ mối lái kiếm chồng. Trà mối thời nay, khác với trà trị thời
trước, bởi chính trị và tình duyên không giống nhau, nhưng cùng dẫn đến
một hậu quả: phong toả hương trà, làm ô uế trà đường, khiến cho hương trà
phải bay theo cánh hạc.
Kawabata vẫn vận dụng triệt để con mắt, nhưng ở đây ông không dùng
mắt để nhìn, mà ông còn dùng con mắt như một điểm nội tâm, một điểm
của não thuỳ, ghi nhận những hình ảnh thật đắt giá, ném chúng vào sâu
trong tiềm thức, cất giấu trong vô thức, để lúc nào cần, cũng có thể phóng
ra được. Cái bớt trên ngực mụ Kikako và ngàn cánh hạc trên tay Kikako,
cho thấy cách nhà văn tạo ấn tượng mạnh: Hai hình ảnh, một cực kỳ xấu xa
ghê tởm và một cực kỳ thơ mộng, đã không ngừng chi phối tâm hồn Kikuji,
nhưng rồi cái bớt đã xua đuổi cánh hạc: đạo trà rơi vào trà sư vô đạo.
Hình ảnh thứ ba là chiếc bình sứ shino của bà Ôta, người tình cuối cùng
của ông thân sinh ra Kikuji. Khi ông còn sống, bà Ôta đã dùng chiếc bình
này để pha trà đối ẩm với ông. Sau khi ông mất và cũng theo đà mai một
của trà đạo, bà Ôta dùng làm bình cắm hoa. Chiếc bình sứ shino chứng kiến
những tang biến của đời bà nhưng nó cũng mang số phận truân chuyên của
đời trà đến hồi mai một.
Hình ảnh thứ tư là cái chén shino của bà Ôta, vết môi người thiếu phụ đã
ngấm vào miệng chén thành vệt son không bao giờ phai lạt.
Hai hình ảnh sau cùng này vẽ nên bức phác người thiếu phụ: bà Ôta, linh
hồn của tiểu thuyết, là hình ảnh của tình yêu tuyệt đối: tình Trương Chi.
