những âm thanh vô thường ấy của cỏ cây, của cuộc đời, mà chúng ta hàng
ngày bước lên trên, chúng ta không đủ thính tai để nghe thấy. Nhà văn
lượm lặt trong vũ trụ sống quanh mình, một vũ trụ tưởng như đằm thắm,
tươi đẹp nhưng chứa ngầm bao nhiêu đổ vỡ bên trong. Dưới lớp bề ngoài
của một cuộc đời "thành công", Singo âm thầm đi từ thất vọng này sang
thất vọng khác, bắt đầu bằng tình yêu. Singo đã yêu một người con gái
bằng tuổi chị mình, như Nguyễn Bính yêu chị Trúc, như Hoàng Cầm yêu lá
diêu bông. Nhưng các "chị" thường đi bướe trước, để lại cho "em" một
tiếng gọi xa diêu bông hời! Để lại cho em những bẽ bàng. Singo chưa bao
giờ tìm lại được chút hương thừa của "chị", ngoài tiếng "ngáy" của người
em:
"Yasuko ngủ ngon, có lẽ vì sức khỏe tốt. Tiếng ngáy của bà thỉnh thoảng
đánh thức Singo. Đây cũng là thói quen có từ thủa dậy thì, cha mẹ nàng đã
cố chữa chạy nhưng vô hiệu. Rồi khi lấy chồng thì hình như có bớt đi và nó
lại xuất hiện ở tuổi năm mươi. Mỗi khi bà ngáy, thì Singo bịt mũi vợ, lắc
nhè nhẹ, nếu vẫn không ăn thua gì, ông bóp cổ. Những lúc vui chuyện thì
ông kể lại như thế. Còn những lúc bực bội, cái thân xác mà Singo đã sống
bao năm bên cạnh chỉ để lại cho ông cảm giác tởm lợm.
Đêm đó, ông già đang quạu. Ông bật đèn, liếc nhìn mặt Yasuko, nắm cổ,
lắc lắc. Bà có làn da nhớp nhớp. Ông chỉ sờ đến bà khi muốn chặn đứng
tiếng ngáy, nhận thức này dâng lên trong lòng ông một chút thương hại pha
lẫn nhạo báng." (trích dịch bản tiếng Pháp, Le grondement de la montagne,
do Suematsu Hisashi dịch, trong tuyển tập Kawabata, Albin Michel, 2002,
trang 822-823).
Kawabata hay làm cho những gì tầm thường nhất trở thành khốc liệt như
thế: từ tiếng ngáy của người vợ, nổi lên cả bi kịch chồng chất một đời, mỗi
đêm đều có thể dẫn đến cố sát. Nếu tình yêu người chị ở Hoàng Cầm,
Nguyễn Bính vẫn còn trong không khí lãng mạn, thì Kawabata luôn luôn
tìm cách đập vỡ gương xưa, cho sự thật lộ diện, cho thấy bao nhiêu độc
dược mà hàng ngày, hàng đêm, những "người thân nhất" vẫn đổ cho nhau.
