hình hạc trắng trên nền hồng... Tất cả nhắc nhở tôi về cuộc gặp gỡ với
Kawabata.
Lúc nào tôi cũng bị ám ảnh bởi câu hỏi: Khi nào và ai là người sẽ phát
hiện ra nguyên nhân thực của cái chết của nhà văn? Tại sao bánh xe cuộc
đời lại dừng một cách đột ngột như vậy? Phải chăng vì nó muốn giải thoát
cho ông cái gánh nặng của trần gian?
Hay cũng có thể, câu trả lòi ẩn chứa trong những dòng chữ của tiểu
thuyết Tiếng rền của núi: "Tốt nhất là hãy từ bỏ cõi trần này khi mọi người
yêu mến và kính trọng ta?"
Có biết bao ý kiến nổi lên xung quanh cái chết của Kawabata. Có người
cho rằng cái chết của ông tàn nhẫn đến mức vô lí. Có người thì bảo mong
cho những dấu vết bi thảm trong số phận của ông được xóa đi. Nhưng cái
chính không phải ở chỗ đó. Cái khó nhất là làm sao có thể hiểu được, hơn
nữa, chấp nhận được một thực tế là không ông còn nữa!
Song đối với nhà nghệ sĩ chân chính, chúng ta có quyền nói rằng cái bản
thể của ông là bất tử, cũng bất tử như những tác phẩm của ông, những tác
phẩm đã ảnh hưởng quyết định đến sự phát triển của văn học Nhật trong
nhiều thập niên.
Mấy nét tiểu sử
Từ lâu ta đã biết những cái thực sự vĩ đại nhiều khi chỉ được đánh giá
đầy đủ sau một khoảng cách thời gian có khi phải tính bằng nhiều thế kỷ.
Tựa hồ như khi chiêm ngưỡng một quả núi, ta phải đứng rất xa, có khi hàng
nhiều dặm, mới bao quát hết được vẻ đẹp của nó, mới thấy hết cái khối
hình đồ sộ, cái đỉnh tuyết phủ đâm vút lên trời cao của nó. Và khi đó trước
mắt ta mới hiện ra cả một khung cảnh huy hoàng tráng lệ.
Các hiện tượng nghệ thuật cũng có một cái gì tương tự như thế, cái mà
những người cùng thời với chúng nhiều khi không cảm nhận được hết. Mỗi
