vì cháu Tân mới mất, nhà lúc này vắng vẻ quá! Nhưng bà nhà tôi lại sốt
ruột vì cái Hậu nó đã ngoài hai mươi...
Lý trưởng ngắt lời:
- Nghĩa là cô ấy không bằng lòng đám nhà cụ Tổng?
Ông Lương chép miệng:
- Thế mới khổ chứ lị! Không bằng lòng mà nó không nói, cho nên mới
nông nỗi!
Lý trưởng nói vài lời phân ưu cho đúng thủ tục rồi hân hoan ra về,
không hề có chút ngờ vực nào là Hậu còn sống!
Sở dĩ lý trưởng không nghi ngờ hội kín là bởi vì từ trứơc đến nay, ở Hải
Ninh chưa hề có một phụ nữ nào dám bỏ nhà ra đi tham gia hoạt động cách
mạng chống Pháp. Từ Cần Vương, Đông Du, cho tới những phong trào
kháng chiến bạo động nối tiếp nhau, Hải Ninh hầu như không có một đóng
góp nào rõ rệt. Con trai thoát ly vốn đã hiếm, huống chi là con gái. Điều đó
vượt quá sự tưởng tượng của dân trong làng. Có thể nói Hậu là người thứ
nhất mở một trang sử tiên phong cho nữ giới ở Hải Ninh mà đến giờ phút
ấy chưa ai nghĩ tới. Ngay cả lý trưởng được chỉ thị theo dõi rất sát những
thành phần khả nghi mà cũng không hề mường tượng nổi đến việc thân dặm
trường của một cô gái chân yếu tay mềm như Hậu. Ngày Hậu mở lớp dạy
đan may và quốc ngữ, ông từng đến xem xét nhiều lần mà không thấy dấu
hiệu gì chứng tỏ Hậu liên quan đến hoạt động chính trị. Trước sau, ông vẫn
tin rằng Hậu muốn nói nghiệp cha, đứng ra dạy chữ và dạy nghề cho thanh
niên trong làng mà thôi. Nay thì ông tin chắc là Hậu đã chọn cái chết vì bị
cha mẹ ép gã, đúng như lời ông Lương tự thú. Ông có hỏi thăm cái Nhung
thì chính con gái ông cũng nói như ông Lương, cho nên ông lại càng yên trí
là cái Hậu không còn trên dương gian này nữa. Như thế ông cũng yên lòng,
khỏi bẩm báo lên Huyện lên Tỉnh về sự vắng mặt của Hậu trogn phạm vi
