- Dạ! - Người mẹ trẻ đáp khẽ và nhìn ra khoảng trời nhoi nhói
những tia chớp bên kia đầm sen.
- Đừng lo! - Ông cốc cao giọng, vung vẩy cánh tay – Sáng mai
chú sẽ xin ý kiến các anh lãnh đạo xã. Có khó gì đâu một ít tre, lá.
Bao giờ có thì thanh toán. Chi đoàn giúp vài chục công. Thế là ổn.
Ông cốc chào nhanh, bước nhanh. Tiếng nựng con ấm và ngọt
của người mẹ trẻ sao mà xa xót. Cần phải rút cho mau xa nơi ta vừa
rất thực lòng mà vẫn như lừa dối.
Ông chủ tịch xã không hề biết, ngay sau khi ông bước ra khỏi
nhà vợ con người liệt sỹ chưa báo tử đợt này, có một bà lão chui qua
ô cửa ngạch bước vào vuông sân đất còn nham nhở dấu chân ông.
Chả hiểu hai người đàn bà một già một trẻ trò chuyện những gì
nhưng sự xuất hiện của bà lão hàng xóm đã nhắc thiếu phụ nhớ tới
sự kiện này: Trước khi báo tử và truy điệu cho con trai bà, bấy giờ
đang độ giáp hạt, người ta đã trợ cấp cho gia đình bà hàng tạ thóc và
cho đến nay vẫn chưa phải hoàn lại.
Đêm bà lão ở lại với mẹ con chị. Đứa bé chốc chốc lại giật mình.
Nó khóc. Mẹ nó cũng khóc. Có lúc cả ba người, ba thế hệ cùng khóc.
Làng nghe thấy hết. Và dân làng đều biết chiều nay, lúc xẩm tối,
đồng chí chủ tịch xã từ nơi bây giờ có tiếng khóc, đi ra, chiếc xắc-cốt
đợt này căng lắm. Cái tin ấy được truyền đi. Lại nói, lão Bân đem
bình rượu đến hoài hơi đợi bạn. Còn lâu ông cốc mới được về. Ông
vẫn phải đi. Đây là chuyến đi nắm tình cảnh gia đình liệt sỹ trước
khi báo tử. Đâu có phải hễ có giấy báo tử về là làm lễ truy điệu ngay
tức khắc được.
Trời tối sầm tối xịt và lất phất mưa bay. Làng chẳng thể nhìn
thấy nhưng làng vẫn nghe ông bước. Mà là bước khá nhanh. Đôi tai
làng thính lắm. Đúng, ông chủ tịch xã đang rảo bước. Trên yêu cầu
giải quyết đợt báo tử này thật mau lẹ, thật êm thấm để nỗi đau của
hậu phương kịp lắng xuống trước mùa tuyển quân. “chỉ tiêu nhập
ngũ năm nay quá lớn.
Trong đó vừa thắng to mà”. Đấy là câu cuối cùng trong lời kết
luận hội nghị của đồng chí bí thư huyện ủy. Ông cốc nhớ lại khi nói
