ôm lấy lưỡi câu chẳng sợ sệt gì cả, nên không mấy chốc đã có thể câu được
một cái bát to tướng. Lệ thường tôm ấy tôi được ăn tất. Rồi ngoài ra, chúng
tôi cùng nhau đi chăn trâu. Có lẽ trâu bò là động vật cao đẳng chăng nên
đều xem thường người lạ và dám coi tôi chẳng ra gì; vì vậy, tôi cũng chẳng
dám lại gần, đành chỉ đi theo xa xa, hoặc đứng cách một quãng. Những lúc
ấy, mấy anh bạn nhỏ của tôi không vì tôi biết chữ, có thể đọc được "Trật tự
tư can" mà tha thứ cho tôi. Các anh ấy cứ nhè tôi chế giễu.
Điều tôi mong mỏi nhất khi ở đây là được sang làng Triệu xem hát.
Làng Triệu lớn hơn Bình Kiều và cách năm dặm đường. Bình Kiều nhỏ
quá, không tổ chức hát riêng được, năm nào cũng phải đóng cho làng Triệu
ít tiền gọi là để tổ chức hát chung. Hồi đó, tôi không hề nghĩ vì sao hàng
năm, người ta lại phải tổ chức hát như thế. Bây giờ nghĩ lại thì đoán hoặc
giả là nhân dịp mùa xuân tế thần mà hát chăng. Đó tức là "xã hí" (8)
-----
(8) Xem chú thích ở trang đầu.
Cái ngày hát tế thần năm tôi mười một mười hai tuổi đó đã gần đến
nơi rồi. Đen quá, không ngờ buổi sớm không thuê ra thuyền. Làng Bình
Kiều chỉ có một chiếc thuyền lớn chở khách sáng đi tối về, không có lý giữ
lại dùng riêng. Còn ngoài ra, đều là thuyền nhỏ không đi được. Nhờ người
sang làng bên cạnh hỏi, cũng không có, chiếc nào người ta cũng thuê trước
cả rồi. Bà ngoại tôi lấy làm bực lắm, phàn nàn mãi, trách người nhà sao
không thuê trước đi. Mẹ tôi tìm lời an ủi bà cụ, nói rằng ở bên Lỗ Trấn
chúng tôi hát hay hơn cái làng nhỏ này nhiều, mỗi năm xem những mấy
lần, bây giờ không đi xem cũng chẳng sao. Chỉ có tôi là sốt ruột sắp khóc.
Mẹ tôi hết sức dỗ dành, bảo không được giả vờ làm nũng để cho bà ngoại
giận. Nhưng mẹ tôi lại không cho tôi đi với người khác, nói rằng như thế sợ
bà ngoại không yên tâm.
