mũi. Phát nhổ sào lái. Bọn nhỏ tuổi thì cùng tôi ngồi trong khoang thuyền.
Những anh lớn hơn ngồi ở đằng lái. Lúc mẹ tôi ra dặn dò là "phải cẩn thận"
thì chúng tôi đã bắt đầu cho thuyền rời khỏi bến. Các anh ấy cắm sào vào
đầu cột, ẩy một cái thật mạnh, cho thuyền lui ra phía sau mấy thước rồi cho
ra khỏi gậm cầu. Rồi lắp hai mái chèo, cứ hai người chèo một, chèo một
dặm lại thay phiên nhau. Tiếng cười nói, tiếng reo hò hòa lẫn tiếng nước vỗ
róc rách vào mạn thuyền. Hai bên bờ là những ruộng lúa, ruộng đậu, một
màu xanh rờn. Chiếc thuyền chúng tôi vút đi như bay về phía làng Triệu.
Mùi thơm ngát của lúa, đậu hai bên bờ và mùi thơm của cỏ rong dưới
đáy sông, lẫn trong hơi nước, nhẹ đưa vào mặt. Trong sương đêm, mặt
trăng trở thành mờ ảo. Xa xa, dãy núi màu đen nhạt nhấp nhô, trông giống
như lưng một con thú đúc bằng sắt đang chồm lên, cứ thế mà nhảy lùi mãi
về phía lái. Ấy thế mà tôi vẫn cứ có cảm tưởng là thuyền đi chậm lắm. Các
anh bạn tôi thay tay chèo bốn lần mới trông thấy làng Triệu thấp thoáng ở
đằng xa. Lại như có nghe cả tiếng sáo, tiếng hát nữa. Còn có mấy đốm lửa
lập lòe, chúng tôi đoán là đèn đám hát, nhưng có thể là đèn của thuyền
đánh cá cũng nên.
Tiếng ấy chắc là tiếng sáo thật, nghe trầm bổng, véo von lắm. Lòng tôi
như lắng xuống. Nhưng rồi tôi lại có cảm giác lâng lâng như cùng tiếng sáo
bay đi rồi tan vào trong sương đêm đượm mùi thơm của lúa, đậu, cỏ, rong.
Đến gần đốm lửa thì ra là thuyền đánh cá thật. Và lúc đó mới nhớ ra
rằng cái chỗ trống thấp thoáng hồi nãy cũng không phải là làng Triệu. Phía
thẳng chiếc mũi thuyền chính là một rừng thông. Năm ngoái tôi đã có dịp
đến chơi, ở đấy còn có một con ngựa đá sứt nằm lăn kềnh dưới đất, và một
con dê đá ngồi chồm chỗm trong cỏ. Qua khỏi rừng thông, thuyền quành
vào ngã ba sông. Bây giờ trước mặt mới là làng Triệu thật.
Nổi bật đập vào mắt chúng tôi, trước tiên là cái sân khấu đứng sừng
sững ở khoảng đất trống, giữa cánh đồng cạnh bờ sông, đằng xa trong ánh
trăng, thấy mờ ảo hiện lên giữa không gian bát ngát, tưởng chừng như đấy
