Nghe người ta bàn tán riêng với nhau thì bác Khổng Ất Kỷ vốn cũng
có đi học, nhưng thi mãi không đỗ, lại không biết làm gì ra ăn, do đó càng
ngày càng túng quẫn đến nỗi gần phải đi ăn xin. May được cái viết chữ tốt,
nên đi chép sách thuê kiếm cơm. Khổ một nỗi, tính nết không ra gì, thích
rượu mà lại nhác làm. Ngồi chép được vài hôm, thế là cả người lẫn sách vở,
giấy bút, nghiên mực đều biến mất tang. Mấy lần như vậy, chẳng ai thuê
chép nữa. Không còn cách nào khác, bác ta đôi khi phải giở ngón xoáy.
Nhưng ở quán rượu chúng tôi thì bác ta đứng đắn hơn ai hết, lúc nào cũng
sòng phẳng. Có khi không có tiền mặt thì tạm ghi vào bảng. Nhưng chưa
hết tháng, thế nào cũng trả đủ rồi, và tên bác ta lại được xóa đi.
Bác Khổng Ất Kỷ uống hết nửa bát rượu thì sắc mặt lại đã trắng dã ra
y như trước không đỏ nữa. Có người đứng cạnh lại hỏi:
- Ông Khổng Ất Kỷ này! Ông biết chữ thật đấy chứ?
Bác ta nguýt một cái, tỏ ý không thèm cãi lại. Thì họ đã nói tiếp:
- Làm thế nào mà đến một chút tú tài cũng không gỡ được hả?
Tức thì trông bác ta tiều tụy, bối rối hẳn, mặt tái mét, miệng lẩm bẩm
cái gì. Lần này thì toàn là những chi hồ giả dã, không hiểu chút gì cả. Lúc
ấy, mọi người lại cười dậy lên. Trong quán ngoài quán không khí nhộn hẳn.
Nhân những dịp đó, tôi cũng có thể cười góp vào, ông chủ quán không
mắng. Vả lại, mỗi lần thấy bác Khổng Ất Kỷ, ông ta cũng thường hỏi đùa
như thế làm cho ai nấy phải bật cười. Bác Khổng Ất Kỷ biết là mình không
thể cùng nói chuyện với những người kia được, bèn quay lại nói chuyện với
bọn trẻ con. Có lần bác ta hỏi tôi:
- Đã đi học chưa?
Tôi sẽ gật đầu.
