một con lươn thì có sao không? Một người ngồi trên ngọn cây thì run rẩy
sợ sệt, nhưng con khỉ có vậy không? Chỗ ở của người và hai con vật ấy,
chỗ nào là lí tưởng (chính xứ)?”. (Goldfish).
Biệt có nghĩa là đứng riêng ra, cũng ở trong Mặc giáo nhưng khác với
phái tôn giáo.
Yên ở cực bắc, Việt ở cực nam của Trung Quốc.
我知天下之中央, 燕之北，越之南也.
天與地卑, 山與澤平.
Theo Phùng Hữu Lan, Trâu Diễn chỉ bàn về ngũ hành chứ không bàn
về âm dương.
人之性惡, 其善者, 僞也.
大天而思之, 孰與物畜而制裁之? 从天而頌之, 孰與制天命而用之?
Đa số học giả ngày nay cho Trung dung và Đại học xuất hiện vào
khoảng cuối đời Chiến Quốc đầu đời Hán, nhưng Hồ Thích trong Trung
Quốc triết học sử đại cương vẫn chủ trương rằng hai cuốn đó xuất hiện
trước Mạnh Tử, vì theo ông, có vậy mới không thiếu cái mạch từ Khổng Tử
tới Mạnh Tử, mới hiểu được tại sao Mạnh Tử lại trọng cá nhân, dân quyền
khác với Khổng. Các học giả khác cho rằng cái mạch đó không thiếu vì
giữa Khổng và Mạnh có Dương Tử, Lão Tử, và rất có thể Mạnh đã chịu ít
nhiều ảnh hưởng của những nhà này; vả lại Mạnh có thể có sáng kiến được.
Chúng tôi ghi cả hai thuyết đó để độc giả xét.
