phân định các hình thái văn hóa thế giới và mối quan hệ tương tác giữa chúng.
Có thể nói, việc tiến hành so sánh loại hình văn hóa giữa hai đối tượng khác
nhau đã được nhiều tác giả đặt nền tảng quan trọng. Do vậy, hướng triển khai
so sánh hai đối tượng chia sẻ cùng một căn nguyên văn hóa không phải là điều
quá mới mẻ, song như chúng tôi đã nhấn mạnh, việc áp dụng nó vào nghiên
cứu căn nguyên văn hóa Việt Nam chưa từng có tiền lệ.
1.2 Cơ sở thực tiễn
Trong phần này chúng tôi tiến hành định vị văn hóa vùng Lĩnh Nam theo tục
không gian, thời gian và chủ thể để làm nền tảng tiến tới nghiên cứu nội hàm
và các mối quan hệ bên trong và bên ngoài của vùng văn hóa này.
1.2.1. Văn hóa Bách Việt vùng Lĩnh Nam nhìn theo không gian
a. Về các khái niệm Bách Việt, Lĩnh Nam
(1) Khái niệm Bách Việt
Tên gọi Bách Việt (
百越) xuất hiện lần đầu tiên trong cuốn Lã Thị Xuân
Thu(Hoài Quân) “Dương Hán chi nam, Bách Việt chi tế..” (
杨汉之南，百越
之际..), dùng để chỉ cộng đồng nhiều nhóm cư dân nông nghiệp người Việt cư
trú từ vùng Dương Tử xuống đến tận Bắc Đông Dương thời kì tiền-sơ sử.
Cuốn Hán Thư (Cao Đế Kỷ) viết “Việt hữu bách chủng” (Người Việt có đến
trăm chủng
越有百种). Cuốn Hán Thư (Địa Lý Chí) dẫn: “Từ Giao Chỉ đến
Cối Kê, hơn bảy, tám ngàn dặm, người Việt ở lẫn với nhau, mỗi nhóm đều có
chủng tính riêng của mình”. Thời ấy, các sử quan phương Bắc sử dụng nhiều
tên gọi mang ý nghĩa phiếm diện để gọi cộng đồng này như Nam Man (
南蛮),
Tam Miêu (
三苗) hay Miên Man (苗蛮). Cuốn Dật Chu Thư (thiên Vương Hội
Giải) có ghi chép rằng từ thời Thương Thang, vùng phía đông đã có nhiều
nhóm người Thù Châu (
仇州), Cửu Di (九夷), Thập Man (十蛮), Việt Âu (越
沤).. cư trú, còn hướng nam lại có Âu (瓯), Đặng (邓), Quế Quốc (桂國), Tổn
Tử (
损子), Sản Lí (产里), Bách Bộc (百濮), Bách Khuẩn (百菌) sinh sống. Tất
cả các sử liệu này đều làm nổi bật một nhận định chung: Bách Việt là một cộng
đồng cư dân đa dạng, sinh sống vùng đông nam và nam hạ lưu sông Dương
Tử.
