kỹ-thuật và khoa-học biểu hiện cái dục vọng chinh phục tự-nhiên, cùng
những lý tưởng, những quan niệm tiến thủ tranh đấu biểu hiện sự yêu cầu
giải phóng của con người. Một bộ phận khác là những giá trị của một giai-
cấp mạnh dùng để trấn áp toàn-thể dân chúng mà người ta thường tùy theo
chế độ mà gọi là văn-hóa nô-lệ, văn-hóa phong-kiến, văn-hóa tư-sản hay tư-
bản-chủ-nghĩa. Những giá trị ấy nguyên phát sinh trong phạm vi những xã-
hội riêng, rồi do sự giao thông tiếp xúc của các chủng tộc, các dân tộc, các
quốc gia gây nên những cuộc giao-hoan và di-động của văn-hóa, nhiều giá
trị phát sinh ở địa phương ngày nay đã thành của chung của thế giới, cho
nên những giá trị văn-hóa của con người đã thành của loài người, mà giá trị
văn-hóa riêng của một giai-cấp cũng đã thành của chung của những giai-cấp
tương đương trong các xã-hội khác.
Sau khi đã phân tích văn-hóa như thế, chúng ta phải phân biệt trong
khái niệm văn-hóa một ý-niệm về văn-hóa chung của người và một ý-niệm
về văn-hóa riêng của giai-cấp, mà cái văn-hóa riêng của giai-cấp chẳng qua
chỉ là một phần trong văn-hóa chung bị các giai-cấp thống-trị chế luyện cho
hư xấu đi để tiện dùng.
Nếu chúng ta hiểu cái ý-niệm văn-hóa giai-cấp một cách hẹp hòi thì
tưởng rằng tất cả những giá trị văn-hóa do con người trải bao nhiêu kinh-
nghiệm và nỗ lực để tạo ra, bây giờ phải bỏ đi tất cả, vì bao nhiêu di-sản ấy
bây giờ đã thành cái văn-hóa tư-sản vạn ác rồi. Ngày nay dân chúng cần
phải sáng-tạo một thứ văn-hóa mới, hoàn toàn mới, không dính dáng gì với
quá khứ cả. Văn-hóa dân chúng sẽ đánh đổ văn-hóa tư sản mà dắt loài người
lên cõi hạnh phúc hoàn toàn.
Nhưng, như chúng ta đã biết, văn-hóa không phải chỉ là văn-hóa giai-
cấp mà thôi. Đứng trong phạm vi giai-cấp tranh đấu là cái động lực mạnh
nhất của lịch sử, người ta cần đặc biệt chú ý vào tính chất giai-cấp của văn-
hóa để dùng văn-hóa làm một lợi khí tranh đấu. Chúng ta lại có thể nói rằng
hiện nay văn-hóa cơ hồ, chỉ lộ ra vẻ giai-cấp tranh đấu mà thôi, vì các tính
chất nhân loại, các tính chất đại đồng của nó đã bị cái bóng đồ sộ đen nghịt
của giai-cấp thống-trị che lấp cả, chính như cái bóng của giáo đường
