của vấn đề văn-hóa chung, không thể nghiên-cứu về chi tiết ở trong phạm vi
chuyên môn, mà phải nghiên-cứu về phương diện liên-quan mật thiết với
toàn-thể văn-hóa, thì nó thành những vấn đề văn-hóa rồi. Tôi xin dẫn một tỷ
dụ cụ thể : Chúng ta có những vấn đề thuộc về chính-trị. Trong vấn đề thứ
nhất, chúng ta chỉ nghiên-cứu thảo luận về những phương pháp thực tiễn về
việc tổ-chức các cơ-quan hành-chính hay các cơ-quan dân cử, chúng ta có
thể xem đó là một vấn đề chính-trị, hoàn toàn chính-trị. Trong vấn đề thứ
nhì, chúng ta nghiên cứu và thảo luận về những nguyên tắc, những lý-thuyết
chính-trị, ví dụ về thuyết quân chủ lập hiến hay vô sản chuyên chính, tất
nhiên chúng ta không thể đứng riêng trong phạm vi chính-trị mà bàn, mà
phải đề cập cả các vấn đề kinh-tế, xã-hội, khoa-học, triết-học, v.v… nghĩa là
phải bao quát các môn-bộ văn-hóa khác, như thế chúng ta có thể cho rằng
vấn đề chính-trị đương bàn đó đồng thời cũng là một vấn đề văn-hóa. Trong
một vấn đề thứ ba, chúng ta bàn về các lý-thuyết chính-trị, nhưng không chú
trọng đến hình thức chính-trị mà chỉ chú trọng về những tư-tưởng có thể gây
nên những cuộc hành động chính-trị, những cuộc cải cách hoặc cách mệnh
để khiến trạng thái xã-hội, tức là văn-hóa, phải thay đổi ; chúng ta có thể
xem vấn đề ấy chỉ là một vấn đề văn-hóa, chứ không phải là một vấn đề
chính-trị nữa. Bây giờ nếu chúng ta bỏ hẳn không đứng trong một phạm vi
riêng nào mà chỉ bàn về những năng lực tinh thần mà chúng ta phải phát
triển trong các phương diện để xúc tiến sự tiến-triển của văn-hóa thì vấn đề
chúng ta bàn đó là vấn đề hoàn toàn văn-hóa, lại có thể xem là vấn đề
chuyên môn văn-hóa.
Xem thế thì thấy rằng tương đương với sự chuyên môn hóa của sự hoạt
động văn-hóa, chúng ta thấy phát sinh một quan niệm chuyên môn về văn-
hóa, đồng thời chúng ta lại có thể phân biệt những vấn đề chuyên môn văn-
hóa với những vấn đề chỉ có tánh chất văn-hóa thôi.
Bàn về sự hoạt động văn-hóa, chúng ta chỉ mới đứng về phương diện
văn-hóa chung của loài người mà xét. Nhưng như ở đoạn trên chúng ta đã
thấy, sự phân hóa của xã-hội đã khiến một phần lớn những giá-trị văn-hóa
của loài người bị các giai-cấp thống-trị chiếm làm của riêng để hóa thành