Dù bất cứ lời giải thích kỳ ảo nào trên đây có được sự chứng minh là
đúng, thì chẳng có gì có thể thay đổi sự vay mượn thành công lực hấp dẫn
của vật chất tối vào các phương trình mà ta đang sử dụng nhằm thấu hiểu sự
hình thành và tiến hóa của vũ trụ.
Những người luôn hoài nghi khác có thể tuyên bố rằng “trăm nghe
không bằng một thấy”. Một lẽ sống mà trong nhiều trường hợp rất hiệu quả,
bao gồm kỹ thuật cơ khí, câu cá, và có lẽ hẹn hò nữa. Xem ra cũng tốt cho
cư dân Missouri
. Nhưng nó không làm nên khoa học tốt. Khoa học không
chỉ có nhìn, mà còn có đo đạc – tốt nhất là đo bằng thứ gì đó không phải đôi
mắt của bạn, vì đôi mắt gắn chặt với hành trang của não bộ bạn rồi. Hành
trang ấy vẫn luôn là cái gùi chứa đựng những ý tưởng đã được mường tượng
sẵn, những quan điểm chỉ có được sau khi não đã hình dung ra, những tưởng
tượng chưa được kiểm tra bằng cách tham chiếu tới các dữ liệu khác, và lại
còn thêm thành kiến.
Ba phần tư thế kỷ qua, sau khi chống đối mọi nỗ lực dò tìm trực tiếp từ
Trái Đất, vật chất tối vẫn còn trụ lại cuộc chơi. Các nhà vật lý hạt tự tin rằng
vật chất tối gồm một thể loại rất mà quái những hạt chưa được phát hiện,
tương tác với vật chất thông qua lực hấp dẫn, nhưng ngoài ra thì tương tác
rất yếu hoặc hầu như không tương tác với vật chất hoặc ánh sáng. Nếu bạn
thích đánh cược bằng vật lý, lựa chọn này có vẻ là một canh bạc ngon ăn.
Những máy gia tốc hạt lớn nhất thế giới đang cố gắng chế tạo hạt vật chất
tối giữa đám mảnh vụn các hạt sau va chạm. Và các phòng thí nghiệm có
thiết kế đặc biệt được chôn sâu dưới lòng đất thì đang cố dò tìm hạt vật chất
tối theo cách thụ động, phòng khi chúng từ không gian lang thang lạc đến.
Địa điểm đặt dưới lòng đất đương nhiên che chắn cho thiết bị khỏi những
hạt vũ trụ mà ta biết, những hạt này có thể chạy vào máy dò và mạo danh là
vật chất tối.
Mặc dù tất cả những thứ này có thể chỉ là một quả bom xịt, thì ý tưởng
về một thứ hạt vật chất tối khó nắm bắt cũng từng có tiền lệ tốt. Neutrino,
chẳng hạn, đã được tiên đoán và sau đó được phát hiện, mặc dù chúng có
tương tác cực kỳ yếu với vật chất thường. Luồng neutrino dồi dào từ Mặt
