8. DẠNG TRÒN
Ngoài tinh thể và đá vỡ, chẳng có bao nhiêu thứ trong vũ trụ lại mang
dạng tự nhiên nhiều góc nhọn. Dù rằng nhiều vật thể quả có hình dạng dị
thường, thì danh sách những thứ dạng tròn gần như là vô tận, từ những bong
bóng xà phòng đơn giản cho đến toàn thể vũ trụ quan sát được. Dạng khối
cầu có xu hướng hình thành từ tác động của những định luật vật lý đơn giản.
Xu hướng này thịnh hành đến nỗi ta thường hình dung thứ gì đó có dạng
khối cầu trong đầu để tiện rút ra những kiến giải căn bản ngay cả khi ta biết
vật thể ấy dứt khoát không tròn. Nói ngắn gọn, nếu bạn không hiểu nổi vật
thể trong trường hợp nó hình cầu, thì bạn không thể tự nhận là hiểu tính chất
vật lý cơ bản của nó.
Dạng khối cầu trong tự nhiên là do các lực, chẳng hạn sức căng bề mặt,
muốn làm các vật thể nhỏ lại theo mọi hướng. Với chất lỏng tạo thành bong
bóng xà phòng, sức căng bề mặt ép không khí theo mọi hướng. Nó sẽ, trong
khoảnh khắc khi thành hình, gói lại một thể tích khí bằng việc sử dụng bề
mặt ngoài có diện tích tối thiểu. Cách này tạo ra bong bóng căng hết mức
bởi vì màng xà phòng sẽ không thể bị dàn mỏng hơn mức cần thiết tuyệt đối.
Bằng phép tính vi tích phân năm nhất đại học, bạn có thể chứng minh rằng
hình dạng duy nhất có diện tích bề mặt nhỏ nhất để chứa một thể tích đóng
kín là hình cầu hoàn hảo. Trên thực tế, ta có thể tiết kiệm chi phí hàng tỉ đô
la mỗi năm cho các vật liệu đóng gói nếu mọi thùng giao nhận hàng và bao
bì thực phẩm trong siêu thị đều có hình cầu. Ví dụ, số ngũ cốc trong một hộp
Cheerios ngoại cỡ có thể đổ vừa vặn vào một quả cầu bằng bìa cứng bán
kính 11,5 xentimét. Nhưng yếu tố tiện dụng vẫn thắng thế - chẳng ai lại
