tố bừa lên rằng ông chẳng những đầy những tội ác về kinh tế mà còn phản
dân hại nước, chui vào hàng ngũ kháng chiến để phá hoại kháng chiến, gửi
con vào Hà Nội làm mật thám cho giặc, rồi lôi ông ra bắn tại Quán Dòng.
Con người ấy ngã xuống làm cụ Tuần suốt mấy đêm không ngủ. Cụ thừa
nhận ông Ngà có bóc lột về kinh tế, có dồn ép mắng mỏ người làm, trong
đó có cụ, có làm lý trưởng một thời gian trước ngày khởi nghĩa, nhưng
không bao giờ cụ thừa nhận ông là người chống lại kháng chiến, phản lại
dân tộc. Cụ nhất định không chịu đấu tố là điều mà cán bộ đội cải cách
ruộng đất rất khó chịu nhưng không làm gì được vì cụ là một cố nông và là
một con người mẫu mực của làng. Khi có phong trào sửa sai, những kẻ quá
khích lại hò hét nhau đi diệt cốt cán. Nếu không có cụ thì chẳng phải ai
khác mà chính bác Nham làng này đã xuống âm phủ cũng nên. Cả một
đoàn người đầy khí thế kéo đến nhà người mình định hỏi tội. Bác Nham sợ
quá nhảy vào buồng rồi phốc lên gác xép ghép bằng những tấm gỗ nằm nín
thở. Đoàn người gậy gộc ào ào kéo tới sục tìm: không thấy bác Nham, họ
toan châm lửa đốt nhà. Vợ con bác lạy van và khóc váng lên. Vào đúng lúc
ấy, cụ Tuần - còn đang khỏe mạnh nhanh nhẹn, bước tới. Cụ nhảy lên một
cái cối đá, đứng cho cao rồi quát nạt:
- Các người định làm trò gì thế này?
Một gã trống choai gào thét:
- Đốt sạch râu lão già đi!
Cụ Tuần mới để râu từ những ngày đội cải cách ruộng đất về làng. Cụ
tin vào mình cũng như tin ở lẽ phải, nên đã lớn tiếng đáp lại:
- Cứ đốt sạch râu tôi đi! - Mắt cụ bỗng rực sáng - Nhưng tôi cấm châm
lửa đốt nhà của người đàn bà khốn khổ này. Hò hét như thế này là quá lắm.
Ai cho các người được quyền xét hỏi người khác. Giải tán!
