cậu không muốn dính dáng gì đến nó hay đến cái chúng ta đầy áp bức
xuất hiện kéo theo đó. Cuối cùng ta cũng rời khỏi gia đình, cái chúng
ta nguyên thủy, và ta lại tìm thấy một cái chúng ta khác? Một chỗ khác
giống hệt như nơi đó, thay thế cho nơi đó? Lớn lên ở East Orange, cậu
dĩ nhiên là một người da đen, hoàn toàn thuộc về cộng đồng nhỏ bé
năm ngàn người hoặc cỡ đấy ở đó, nhưng đánh bốc, điền kinh, học
tập, mọi thứ ấy cậu đều đã tập trung theo đuổi và thành công, lang
thang khắp Orange và đi tới tận rìa Newark, dù là có Doc Chizner hay
không, cậu cũng là, không phải suy nghĩ gì về những chuyện này, tất
cả những gì đó khác hẳn. Cậu là Coleman, người vĩ đại nhất trong
những cái tôi tiên phong vĩ đại.
Rồi thì cậu đi học ở Washington và, trong nội tháng đầu tiên, cậu đã
là một tên mọi đen không hơn và cậu là một thằng da đen không hơn.
Không. Không. Cậu đã thấy cái mà số phận sắp đặt cho mình, và cậu
sẽ không nhận lấy nó. Tóm lấy nó theo trực giác, giờ cậu sẽ tự động
thoái lui. Ta không thể để cái bọn họ to lớn kia áp đặt định kiến của nó
lên ta cũng như ta không thể để cho cái bọn họ nhỏ bé kia trở thành
một cái chúng ta và áp đặt đạo lý của nó lên ta. Không phải là cái
chúng ta bạo ngược ấy với những lời lải nhải nhân danh chúng ta và
tất cả những gì mà cái chúng ta đó muốn đổ lên đầu ta. Không bao giờ
có chuyện cậu chịu đựng cái chúng ta bạo ngược ấy, thứ đang thèm
muốn được nuốt chửng ta vào, cái chúng ta đạo đức không thể trốn
thoát nổi, cưỡng ép, bao trùm, lâu đời cùng khẩu hiệu E pluribus unum
xảo quyệt của nó
. Không phải là cái bọn họ ở cửa hàng Woolworth
mà cũng không phải cái chúng ta ở Howard. Thay vào đó là cái tôi thô
ráp với tất cả sự lanh lẹ của nó. Tự khám phá - đó mới là cú đấm vào
bao tử. Sự độc nhất. Cuộc đấu tranh nhiệt thành cho tính độc nhất.
Con thú độc nhất. Mối quan hệ lướt qua với mọi thứ. Không tĩnh mà
chỉ lướt qua. Tự tri nhưng được che đậy. Cái gì có thể mạnh mẽ được
như thế chứ?
