VẾT NHƠ CỦA NGƯỜI - Trang 207

để ông nghĩ rằng ngay cả những điều hợp lẽ ông đã làm cũng không
khiến cho ông thấy nhẹ lòng. Không những từng là giáo sư đại học,
không những từng là chủ tịch hội đồng giảng viên, không những vẫn
tiếp tục làm chồng, vượt qua mọi gian khó, với người phụ nữ ghê gớm
là vợ mình, mà còn có hẳn một gia đình, có những đứa con thông
minh - và tất cả những thứ đó chẳng đem lại cho ông gì cả. Nếu con
cái của bất kỳ ai cũng có thể hiểu được điều này, sao con cái của ông
lại không? Nào là cho chúng học mẫu giáo. Nào là đọc cho chúng
nghe. Rồi những bộ bách khoa thư. Chuẩn bị cho các kỳ thi. Những
cuộc đối thoại trong bữa ăn. Những bài học cứ kéo dài mãi, của Iris,
của ông, về bản chất đa dạng của cuộc sống. Để ý kỹ lưỡng đến ngôn
ngữ chúng dùng. Mọi thứ chúng tôi đã làm, và rồi chúng đáp trả tôi
bằng thái độ này sao? Sau tất cả những học hành và tất cả những sách
vở và tất cả những lời dạy dỗ và tất cả những điểm số cao ngất trong
kỳ sát hạch chuẩn đại học, quả là không thể chấp nhận được. Sau mọi
sự trân trọng dành cho chúng. Khi chúng nói điều gì ngu ngốc, vẫn
tiếp cận vấn đề đó một cách nghiêm túc. Mọi sự chú tâm cho việc phát
triển lý lẽ và trí tuệ và khả năng đồng cảm. Và cả óc hoài nghi, một óc
hoài nghi được trang bị đầy đủ thông tin. Rồi khả năng suy nghĩ độc
lập. Để rồi sau đó thì chúng nuốt chửng ngay lấy tin đồn đầu tiên?
Từng ấy sự giáo dục đều trở nên vô nghĩa. Không gì có thể cách ly
chúng khỏi những ý nghĩ ở cấp độ hèn hạ nhất. Thậm chí còn không
biết tự hỏi, “Nhưng chuyện đó nghe giống ba tụi mình sao? Chuyện đó
giống với người ba mình biết sao?” Thay vào đó, ba chúng nó là một
bài toán mà mọi thứ đã bày sờ sờ ra trước mặt. Không bao giờ được
phép xem ti vi và giờ thì chúng lộ rõ cái não trạng phim truyền hình rẻ
tiền. Không được phép đọc thứ gì ngoài những tác phẩm Hy Lạp hoặc
những thứ tương tự, và giờ thì chúng biến cuộc đời mình thành thứ
phim truyền hình rẻ tiền. Trả lời các câu hỏi của chúng. Mọi câu hỏi
của chúng. Không né tránh bất kể câu nào. Chúng hỏi về ông bà
chúng, họ là ai, và ta đã trả lời chúng. Họ đã chết, ông bà của tụi bây,
khi ta còn trẻ. Ông nội mất khi ta học trung học, bà nội mất khi ta